Thuê hoặc nhờ đứng tên giám đốc, đứng tên giùm trên giấy phép kinh doanh công ty có hợp pháp không? Rủi ro pháp lý khi đứng tên giùm doanh nghiệp là gì? Cùng Anpha tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Người đứng tên trên giấy phép kinh doanh là ai?
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh thể hiện các thông tin của doanh nghiệp như tên công ty, địa chỉ, vốn điều lệ, thông tin người đại diện theo pháp luật và có thể bao gồm cả thông tin về chủ sở hữu công ty (nếu là giấy phép kinh doanh của công ty TNHH, công ty hợp danh, doanh nghiệp tư nhân).
Người đại diện theo pháp luật có thể đồng thời là chủ sở hữu, cổ đông, thành viên nắm giữ cổ phần, vốn góp trong công ty hoặc có thể không nắm giữ cổ phần hay vốn góp của công ty.
➨ Như vậy, người đứng tên trên giấy phép kinh doanh được hiểu là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.
>> Xem thêm: Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là gì?
Đứng tên giùm trên giấy phép kinh doanh có bị phạt không?
Thứ nhất, Luật Doanh nghiệp 2020 không cấm doanh nghiệp “thuê” người đại diện pháp luật để quản lý và điều hành công ty. Tuy nhiên, doanh nghiệp và người được thuê phải ký kết hợp đồng lao động theo quy định của Luật Lao động. Khi hết thời hạn hợp đồng, doanh nghiệp phải thực hiện ký hợp đồng gia hạn hoặc làm thủ tục thay đổi người đại diện pháp luật với Sở KH&ĐT tỉnh nếu thay đổi người đại diện mới.
Thứ hai, mặc dù Luật Doanh nghiệp không có quy định cụ thể “cấm” hành vi nhờ người đứng tên làm người đại diện pháp luật hoặc nhờ người đứng tên sở hữu vốn với tư cách chủ sở hữu/thành viên/cổ đông trên giấy phép kinh doanh. Tuy nhiên, tại Điều 4 Nghị định 01/2021/NĐ-CP có quy định rõ: Cá nhân, tổ chức tự kê khai hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, trung thực và chính xác của những thông tin được kê khai trong hồ sơ.
➨ Như vậy:
Việc nhờ người khác đứng tên hộ trên giấy phép kinh doanh hoặc tự ý lấy thông tin, giấy tờ cá nhân của người khác khi chưa được sự đồng ý của họ để làm hồ sơ đăng ký kinh doanh thành lập doanh nghiệp là bất hợp pháp. Đây được coi là hành vi gian dối, kê khai không trung thực trong hồ sơ đăng ký kinh doanh và doanh nghiệp có thể bị phạt từ 20.000.000 đồng - 30.000.000 đồng hoặc bị thu hồi giấy phép kinh doanh theo quy định tại Điều 43 Nghị định 122/2021/NĐ-CP.
Mức phạt trên áp dụng đối với tổ chức, nếu cùng 1 hành vi vi phạm thì mức phạt đối với cá nhân sẽ bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức. Tức là cá nhân nhờ người khác đứng tên làm đại diện pháp luật trên giấy phép kinh doanh sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng - 15.000.000 đồng (căn cứ theo Khoản 2 Điều 4 Nghị định 122/2021/NĐ-CP).
Quyền và nghĩa vụ của người đứng tên trên giấy phép kinh doanh
Người đại diện pháp luật của doanh nghiệp thường đảm nhiệm các chức danh quan trọng trong công ty như: chủ tịch công ty, chủ tịch hội đồng thành viên, chủ tịch hội đồng quản trị, giám đốc, tổng giám đốc… Tùy theo chức vụ nắm giữ mà người đại diện pháp luật có các quyền và nghĩa vụ khác nhau đối với công ty.
Các quyền và nghĩa vụ của người đại diện pháp luật đứng tên trên đăng ký kinh doanh:
- Quản lý và quyết định các hoạt động của công ty về: hoạt động kinh doanh, sử dụng nhân sự, chế độ lương - thưởng...;
- Là người đại diện pháp lý cho công ty tham gia ký kết các hợp đồng với đối tác;
- Là người đại diện pháp lý của công ty để làm việc với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi được yêu cầu như: Sở KH&ĐT, cơ quan công an, cơ quan thuế, Tòa án…;
- Thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác theo điều lệ công ty quy định.
➨ Như vậy:
Người được nhờ đứng tên hộ là người đại diện pháp luật trên giấy phép kinh doanh, dù không tham gia quản lý công ty nhưng vẫn là người đại diện cho công ty theo pháp luật và phải trình diện làm việc với cơ quan nhà nước theo yêu cầu.
Các rủi ro pháp lý khi đứng tên giùm doanh nghiệp
Khi thuê hoặc nhờ người khác đứng tên giùm trên giấy phép kinh doanh có thể dẫn đến nhiều rủi ro cho cả chủ sở hữu công ty và người được thuê hoặc nhờ đứng tên. Cụ thể như sau:
1. Đối với người đứng tên hộ trên giấy phép kinh doanh
Nếu người đứng tên hộ không nắm rõ hoạt động kinh doanh của công ty, không am hiểu pháp luật và ký tất cả các văn bản giấy tờ theo sự chỉ đạo của chủ sở hữu công ty, trường hợp công ty vi phạm pháp luật thì người đứng tên hộ sẽ phải chịu các rủi ro như:
- Chịu trách nhiệm trước pháp luật về các văn bản, tài liệu đã ký và phải trình diện trước cơ quan nhà nước để giải quyết các vấn đề này theo phạm vi quyền và trách nhiệm của người đại diện pháp luật;
- Nộp phạt hành chính, giải trình trước Tòa án và thậm chí có thể phải chịu trách nhiệm hình sự với các sai phạm trong hoạt động kinh doanh của công ty;
- Trường hợp vừa đứng tên hộ làm người đại diện pháp luật, vừa đứng tên hộ làm chủ sở hữu công ty hoặc đứng tên hộ với tư cách thành viên/cổ đông thì khi công ty gặp khó khăn, thua lỗ hoặc chủ sở hữu công ty bỏ trốn, người đứng tên hộ phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp trong phạm vi vốn sở hữu như: nợ lương người lao động, tiền nợ thuế, nợ bảo hiểm xã hội, nợ vay vốn ngân hàng…;
- Trường hợp công ty không hoạt động, nhưng không làm thủ tục giải thể và vẫn nợ tiền thuế, người đứng tên hộ với tư cách là người đại diện pháp luật sẽ gặp những trở ngại khi làm thủ tục như di dân, xuất ngoại…
2. Đối với cá nhân, tổ chức nhờ cá nhân khác đứng tên trên giấy phép kinh doanh
➧ Trường hợp 1: Người đứng tên hộ không đồng ý tiếp tục đứng tên nữa
Khi người đứng tên hộ không đồng ý tiếp tục đứng tên trên giấy phép đăng ký kinh doanh thì công ty sẽ phải tốn nhiều thời gian, chi phí để làm thủ tục thay đổi người đại diện pháp luật, thay đổi thành viên góp vốn trên giấy phép đăng ký kinh doanh, thay đổi giấy phép con và các tài sản do người này đứng tên.
Xem thêm:
>> Thủ tục thay đổi người đại diện pháp luật công ty;
>> Thủ tục thay đổi thành viên công ty TNHH 2 thành viên trở lên.
➧ Trường hợp 2: Người đứng tên hộ xuất cảnh hoặc chết, mất tích
- Theo quy định, người đại diện pháp luật của doanh nghiệp phải có mặt thường xuyên tại Việt Nam, nếu xuất cảnh quá 30 ngày mà không ủy quyền cho cá nhân khác thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người đại diện pháp luật, hoặc không may mất tích, qua đời hoặc bị mất năng lực hành vi dân sự thì công ty phải thay đổi người đại diện pháp luật mới;
- Ngoài ra nếu công ty không biết người đứng tên hộ xuất cảnh, mất tích hay qua đời thì công ty có thể rơi vào tình thế bị động do không có người đại diện pháp luật để ký tá văn bản, hợp đồng kịp thời, gây ra những tổn thất cho công ty.
➧ Trường hợp 3: Người nước ngoài nhờ người Việt Nam đứng tên công ty hộ
- Nhiều nhà đầu tư nước ngoài thường nhờ người quen là người Việt Nam đứng tên thành lập công ty. Bởi việc này không chỉ giúp nhà đầu tư nước ngoài tiết kiệm thời gian, chi phí thành lập doanh nghiệp mà còn giúp họ có thể hoạt động kinh doanh cả những ngành nghề mà nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế;
- Tuy nhiên, khi nhờ người Việt Nam đứng tên, ngoài những rủi ro Anpha đã đề cập ở trên, thì nhà đầu tư nước ngoài có thể phải chịu những rủi ro lớn hơn, cụ thể như sau:
- Khi nhờ người Việt Nam đứng tên trên giấy phép kinh doanh, pháp luật sẽ ghi nhận chủ sở hữu công ty là người Việt Nam. Khi có tranh chấp liên quan đến quyền lợi của chủ sở hữu và người nước ngoài, thì người nước ngoài không được pháp luật Việt Nam thừa nhận và bảo vệ với tư cách chủ sở hữu và có thể bị mất công ty;
- Sự khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ và không am hiểu pháp luật Việt Nam có thể khiến người nước ngoài bị lợi dụng hoặc đi lệch với phương hướng kinh doanh ban đầu;
- Không nắm được quyền quản lý công ty hay đại diện công ty ký kết hợp đồng nếu không được người đại diện pháp luật là người Việt Nam ủy quyền.
Trên đây là những chia sẻ của Anpha về vấn đề đứng tên hộ trên giấy phép kinh doanh. Nếu bạn cần tư vấn thêm thông tin liên quan đến vấn đề trên có thể liên hệ cho Anpha theo số 0984 477 711 (Miền Bắc) - 0903 003 779 (Miền Trung) - 0938 268 123 (Miền Nam)để được giải đáp cụ thể.
Một số câu hỏi thường gặp về việc nhờ người đứng tên công ty hộ
1. Đứng tên giùm trên giấy phép kinh doanh khi thành lập công ty có được không?
Việc đứng tên hộ trên giấy phép kinh doanh công ty của người khác được coi là không hợp pháp và người đứng tên hộ có thể phải chịu nhiều rủi ro về mặt pháp lý.
2. Người đứng tên hộ trên giấy phép kinh doanh có rủi ro gì?
Người đứng tên hộ làm đại diện pháp luật trên giấy phép kinh doanh công ty sẽ phải chịu nhiều rủi ro như:
- Phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về về các văn bản, tài liệu đã ký theo phạm vi quyền và trách nhiệm của người đại diện pháp luật;
- Nộp phạt hành chính, giải trình trước Tòa án và thậm chí có thể phải chịu trách nhiệm hình sự với các sai phạm trong hoạt động kinh doanh của công ty;
- Khi công ty kinh doanh thu lỗ, chủ sở hữu bỏ trốn, người đứng tên hộ sẽ phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp như: nợ lương người lao động, tiền nợ thuế, nợ bảo hiểm xã hội, nợ vay vốn ngân hàng…
3. Nhờ người đứng tên trên giấy phép kinh doanh có bị phạt không?
Có. Theo quy định, nhờ người đứng tên hộ, đứng tên giùm trên giấy phép kinh doanh được coi là hành vi gian dối, kê khai không trung thực trong hồ sơ đăng ký kinh doanh và doanh nghiệp sẽ bị xử phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc bị thu hồi giấy phép kinh doanh.
Mức phạt trên áp dụng đối với tổ chức, nếu cá nhân nhờ người khác đứng tên làm đại diện pháp luật trên giấy phép kinh doanh sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.
4. Người đứng tên trên giấy phép kinh doanh có những quyền và nghĩa vụ gì?
Người đứng tên trên đăng ký kinh doanh chính là người đại diện pháp luật của doanh nghiệp và có các quyền, nghĩa vụ sau:
- Quản lý, ra quyết định liên quan đến hoạt động kinh doanh, sử dụng nhân sự, chế độ lương - thưởng... của công ty;
- Là người đại diện pháp lý cho công ty tham gia ký kết các hợp đồng với đối tác;
- Là người đại diện pháp lý của công ty để làm việc với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi được yêu cầu như: Sở KH&ĐT, cơ quan công an, cơ quan thuế, Tòa án…;
- Thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác theo điều lệ công ty quy định.
5. Công ty có rủi ro gì khi nhờ người đứng tên hộ trên giấy phép kinh doanh không?
Có. Công ty sẽ gặp những thiệt hại và rủi ro sau:
- Trường hợp người đứng tên hộ không đồng ý đứng tên làm người đại diện pháp luật nữa hoặc chết, mất tích… thì công ty sẽ phải tốn nhiều thời gian, chi phí để làm thủ tục thay đổi người đại diện pháp luật trên giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy phép con và tài sản do người này đứng tên;
- Nếu công ty không biết người đứng tên hộ xuất cảnh, mất tích hay qua đời thì công ty có thể rơi vào tình thế bị động do không có người đại diện pháp luật để ký tá văn bản, hợp đồng kịp thời, gây ra những tổn thất cho công ty.
Gọi cho chúng tôi theo số 0984 477 711 (Miền Bắc) - 0903 003 779 (Miền Trung) - 0938 268 123 (Miền Nam) để được hỗ trợ.