Quy định, thủ tục làm đơn thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn

Muốn thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn được không? Điều kiện giành lại quyền nuôi con sau ly hôn. Cách thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn, tải mẫu.

I. Có được thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn không?

Căn cứ theo quy định pháp luật hiện nay, các vấn đề liên quan đến nuôi con sau ly hôn sẽ do hai vợ chồng tự thỏa thuận. Trường hợp không thỏa thuận được hoặc không có thỏa thuận, Tòa án sẽ xem xét và quyết định giao con cho ai nuôi dưỡng căn cứ vào tình hình và điều kiện thực tế của các bên. 

Tuy nhiên, sau khi ly hôn có nhiều trường hợp người trực tiếp nuôi con đã không đảm bảo đầy đủ được các điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục để con phát triển bình thường. Do đó, pháp luật vẫn cho phép thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn nếu xét thấy có đủ căn cứ theo quy định.

II. Điều kiện thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn

Khi có một trong các căn cứ sau đây thì có thể yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn (làm đơn khởi kiện giành lại quyền nuôi con hoặc làm đơn yêu cầu thay đổi quyền nuôi con):

• Cha, mẹ của con đạt được thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con và điều kiện của bố mẹ. Khi đó, hai bên gửi đơn yêu cầu Tòa án công nhận thỏa thuận thay đổi người trực tiếp nuôi con;
• Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. 

Lưu ý:

1) Trường hợp con từ đủ 7 tuổi trở lên, ngoài căn cứ kể trên, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét thêm nguyện vọng của con.

2) Về điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc để con phát triển bình thường, pháp luật không có quy định cụ thể nhưng có thể dựa vào các yếu tố như:

• Điều kiện về vật chất: bao gồm các vấn đề liên quan đến nơi ăn, ở, sinh hoạt và học tập của con dựa trên tài sản, nguồn thu nhập và nơi ở của cha mẹ;
• Điều kiện về tinh thần, bao gồm: 
  • Thời gian chăm sóc, giáo dục con;
  • Điều kiện cho con tham gia các hoạt động vui chơi giải trí, phát triển kỹ năng;
  • Điều kiện phát triển nhân cách đạo đức của con;
  • Trình độ học vấn của cha mẹ…

III. Chủ thể được quyền yêu cầu thay đổi người nuôi con sau ly hôn

Do cha, mẹ là người có trách nhiệm nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục con cái, đồng thời cũng là người quan tâm đến cuộc sống của con mình nhất nên chủ thể đầu tiên có quyền yêu cầu thay đổi người nuôi con là cha, mẹ.

Ngoài ra, theo quy định tại Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì trên cơ sở lợi ích của con, các cá nhân/tổ chức sau đây cũng có quyền yêu cầu thay đổi người nuôi con là:

• Người thân thích bao gồm những người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, có cùng dòng máu về trực hệ và có họ trong phạm vi ba đời như: ông, bà, cô, dì, chú, bác, cậu, mợ…;
• Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, trẻ em bao gồm: UBND huyện/tỉnh, Sở/Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch…;
• Hội Liên hiệp phụ nữ.

IV. Tài liệu cần chuẩn bị để yêu cầu thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn

>> Có thể bạn quan tâm:  Cách xin giấy xác nhận thông tin cư trú.

V. Thủ tục yêu cầu thay đổi quyền trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

Để yêu cầu Tòa án giải quyết việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn (trường hợp có thỏa thuận với người đang trực tiếp nuôi con) hoặc muốn giành lại quyền nuôi con, cá nhân thực hiện thủ tục theo các bước sau đây:

➤ Bước 1: Nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền

Người nộp nộp hồ sơ có thể chọn một trong các hình thức theo quy định cụ thể bao gồm:

• Nộp trực tiếp tại TAND có thẩm quyền;
• Gửi bưu điện đến TAND có thẩm quyền;
• Nộp điện tử qua Cổng thông tin (nếu có).

➤ Bước 2: Tòa án gửi thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho người yêu cầu

Sau khi tiếp nhận bộ hồ sơ hợp lệ, Tòa án ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí và gửi cho người yêu cầu.

➤ Bước 3: Nhận thông báo đóng tạm ứng án phí và nộp tạm ứng án phí

Trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, đương sự phải hoàn thành nộp tiền tạm ứng án phí.

Sau đó, đương sự nộp lại cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí để Tòa án tiến hành các thủ tục tố tụng khác theo quy định.

➤ Bước 4: Tòa án thụ lý và giải quyết theo thủ tục tố tụng

Sau khi nhận được biên lai thu tiền tạm ứng án phí:

• Tòa án ra thông báo thụ lý vụ án;
• Sau đó giải quyết vụ việc theo đúng trình tự thủ tục tố tụng pháp luật quy định.

 >> Tham khảo: Dịch vụ thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn.

VI. Các câu hỏi thường gặp về thay đổi quyền trực tiếp nuôi con sau ly hôn

1. Căn cứ để yêu cầu thay đổi quyền trực tiếp nuôi con sau ly hôn?

Theo quy định pháp luật, khi có một trong các căn cứ sau đây có thể yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn:

• Cha, mẹ của con đạt được thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con và điều kiện của bố mẹ. Khi đó, hai bên gửi đơn yêu cầu Tòa án công nhận thỏa thuận thay đổi người trực tiếp nuôi con;
• Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. 

Lưu ý:

Trường hợp con từ đủ 7 tuổi trở lên, ngoài căn cứ kể trên, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét thêm nguyện vọng của con.

2. Thành phần hồ sơ yêu cầu thay đổi quyền trực tiếp nuôi con sau ly hôn?

Các giấy tờ và tài liệu cần thiết để nộp hồ sơ yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn tại Tòa án có thẩm quyền gồm:

1. Đơn thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn tương ứng:
   • Nếu cha và mẹ có thỏa thuận: Đơn yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con;
   • Nếu cha và mẹ không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được: Đơn khởi kiện giành lại quyền nuôi con.
2. Giấy tờ pháp lý cá nhân của người khởi kiện (CMND/CCCD/hộ chiếu…);
3. Giấy khai sinh của con (bản sao);
4. Xác nhận thông tin cư trú;
5. Bản án/quyết định đã có hiệu lực của Tòa án khi ly hôn;
6. Các tài liệu chứng minh yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn là có căn cứ và hợp pháp.

TẢI MIỄN PHÍ:

>> Mẫu đơn xin thay đổi quyền nuôi con;

>> Đơn khởi kiện thay đổi quyền nuôi con.

3. Ai được quyền yêu cầu thay đổi quyền trực tiếp nuôi con sau ly hôn?

Chủ thể được quyền yêu cầu thay đổi quyền nuôi con (thay đổi người trực tiếp nuôi con) bao gồm:

• Cha, mẹ;
• Người thân thích của con bao gồm những người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, có cùng dòng máu về trực hệ và có họ trong phạm vi ba đời như: ông, bà, cô, dì, chú, bác, cậu, mợ…;
• Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, trẻ em bao gồm: UBND huyện/tỉnh, Sở/Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch…;
• Hội Liên hiệp phụ nữ.

Luật sư Diễn Trần - Phòng Pháp lý Anpha