Anpha chia sẻ: Sáng chế là gì? Bằng sáng chế là gì? Có ví dụ cụ thể. Đặc điểm & hình thức thể hiện của sáng chế. Lý do nên đăng ký sáng chế/bằng sáng chế.
Sáng chế là gì? Bằng sáng chế là gì?
1. Sáng chế là gì?
Theo Khoản 12 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 định nghĩa: “Sáng chế là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm mục đích giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên”.
Ví dụ:
- Ông B trồng lúa, thay vì gieo hạt lúa một cách thông thường sẽ mất thời gian và công sức, nên ông nghiên cứu chế tạo máy gieo hạt lúa. Máy khi hoàn thành đưa vào sử dụng đã giúp ông rút ngắn thời gian gieo hạt. Như vậy, trường hợp này ông B đã thành công trong việc tạo ra một sáng chế, đó là máy gieo hạt nhằm phục vụ cho nhu cầu cuộc sống của ông B;
- Một số ví dụ khác về sáng chế như: công nghệ nano giúp làm sạch nước, máy ATM, máy lọc không khí…
Sáng chế được bảo hộ dưới hình thức cấp bằng độc quyền sáng chế hoặc bằng độc quyền giải pháp hữu ích.
2. Bằng sáng chế là gì?
Bằng sáng chế (tiếng Anh là patent) là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho cá nhân/doanh nghiệp, nhằm xác nhận quyền sở hữu độc quyền đối với sáng chế được đăng ký theo đúng quy định của pháp luật.
Bằng sáng chế gồm: bằng độc quyền sáng chế và bằng độc quyền giải pháp hữu ích.
- Bằng độc quyền sáng chế được cấp đối với các sản phẩm hoặc quy trình mang tính sáng tạo, tính mới lạ, có khả năng áp dụng công nghiệp và được bảo hộ trong thời hạn 20 năm;
- Bằng độc quyền giải pháp hữu ích được cấp đối với những sản phẩm, giải pháp có tính mới, có trình độ kỹ thuật mang tầm thế giới, có khả năng áp dụng trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội và được bảo hộ trong thời hạn 10 năm.
Ghi chú:
Tính mới ở đây được hiểu là sáng chế chưa bị công khai dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc bất kỳ hình thức nào khác trong và ngoài nước trước ngày nộp đơn đăng ký sáng chế hoặc trước ngày ưu tiên (trường hợp đơn đăng ký sáng chế được hưởng quyền ưu tiên).
Tính sáng tạo được hiểu là kết quả của một ý tưởng, có thể bắt nguồn từ những sáng chế khác nhưng không được tạo ra một cách dễ dàng đối với người có hiểu biết trung bình về lĩnh vực kỹ thuật tương ứng.
Sáng chế được xem là có khả năng áp dụng công nghiệp nếu sáng chế đó có thể thực hiện được việc chế tạo, sản xuất ra hàng loạt sản phẩm hoặc áp dụng lặp đi lặp lại quy trình là nội dung của sáng chế và thu được kết quả nhất định.
Đặc điểm của sáng chế
Sáng chế gồm có những đặc điểm sau:
- Sáng chế phải tạo ra một cái mới như một sản phẩm mới, trong đó bao gồm thiết bị, sự kết hợp các chất hoặc một phương pháp, quy trình mới hoặc có thể là sự bổ sung cải tiến các sản phẩm đã biết nhưng mang tính đột phá trên cơ sở ứng dụng kiến thức khoa học kỹ thuật;
- Sáng chế phải giải quyết được một vấn đề kỹ thuật cụ thể. Những sáng chế chỉ mang tính lý thuyết mà không có khả năng áp dụng cho các mục đích thực tế sẽ không được coi là sáng chế và không được cấp văn bằng bảo hộ sáng chế;
- Sáng chế là kết quả của việc áp dụng quy luật tự nhiên như định luật vật lý, sinh học… thay vì các quy luật xã hội như quy luật kinh tế, kinh doanh…
Hình thức thể hiện của sáng chế
Theo pháp luật Việt Nam, sáng chế được thể hiện thông qua 2 hình thức: sản phẩm hoặc quy trình/phương pháp.
1. Sáng chế là sản phẩm
Sáng chế là sản phẩm được thể hiện qua các dạng sau:
➨ Dạng vật thể
Sản phẩm dưới dạng vật thể được thể hiện bằng một tập hợp các chi tiết có chức năng giống nhau hoặc khác nhau, liên kết với nhau để thực hiện một chức năng nhất định.
Ví dụ: thiết bị, máy móc, dụng cụ, linh kiện…
➨ Dạng chất thể
Các sản phẩm dạng chất được thể hiện bằng một tập hợp các phần tử có quan hệ qua lại với nhau, được nhận biết bởi các dấu hiệu, đặc điểm về tỷ lệ, trạng thái của các phần tử tạo thành và có một chức năng nhất định.
Các sản phẩm dạng chất có thể là chất hóa học hoặc hỗn hợp chất.
Ví dụ: thực phẩm, dược phẩm, chất liệu…
➨ Dạng vật liệu sinh học
Vật liệu sinh học là vật liệu có chứa các thông tin di truyền, có khả năng tự tái tạo hoặc được tái tạo trong hệ thống sinh học dưới tác động của con người.
Ví dụ: gen, tế bào, động vật biến đổi gen…
2. Sáng chế là quy trình/phương pháp
Sáng chế tồn tại dưới dạng quy trình hay phương pháp được thể hiện bằng một tập hợp các thông tin, xác định cách thức tiến hành một quá trình, một công việc cụ thể. Quy trình hay phương pháp này được thể hiện bởi các đặc điểm về trình tự, điều kiện, thành phần tham gia, phương tiện thực hiện các thao tác nhằm đạt được mục đích nhất định.
Ví dụ: phương pháp chẩn đoán, quy trình sản xuất, khai thác, kiểm tra…
Dưới đây, Anpha sẽ đưa ra những lý do để bạn có cái nhìn tổng quát về việc tại sao nên đăng ký sáng chế:
1. Cơ sở để chứng minh tính độc quyền sở hữu của chủ sở hữu đối với sáng chế
Nhiều người lợi dụng việc sáng chế chưa được bảo hộ để tiến hành đánh cắp hoặc sử dụng trái phép, điều này có thể khiến bạn mất đi thành quả hoặc làm ảnh hưởng đến uy tín của bạn.
Vì thế, đăng ký sáng chế sẽ giúp xác lập tính độc quyền của bạn đối với sáng chế, ngăn chặn các hành vi xâm phạm, đạo nhái sáng chế với mục đích kinh doanh để chuộc lợi hoặc sử dụng trái phép.
2. Cơ sở để khởi tố các hành vi xâm phạm trái phép sáng chế
Trường hợp phát hiện sáng chế bị người khác sử dụng mà chưa có sự đồng ý, hoặc đạo nhái với mục đích trục lợi, cung cấp các sản phẩm kém chất lượng ra thị trường, bạn có quyền khởi kiện.
Lúc này, bằng độc quyền sáng chế chính là bằng chứng xác thực chứng minh bạn là chủ sở hữu của sáng chế.
3. Tạo dựng vị thế và sự tin tưởng
Bằng bảo hộ sáng chế giúp làm giảm tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để bạn khai thác giá trị thương mại từ sáng chế, tạo ra vị thế, chỗ đứng trên thị trường. Đồng thời, có bằng sáng chế cũng tạo nên sự tin tưởng tuyệt đối cho bên đối tác khi họ quyết định sử dụng hoặc mua lại sáng chế của bạn.
4. Tạo ra nguồn thu nhập mới
Nếu bạn nghĩ việc đăng ký sáng chế chỉ đơn thuần để bảo vệ sáng chế thì không đúng, bởi nó còn giúp bạn kiếm được khoản thu nhập lớn tùy thuộc vào mức độ hữu ích của sáng chế.
Lý do là vì sau khi đăng ký, sáng chế của bạn có tính độc quyền, do vậy nếu bất cứ cá nhân hoặc tổ chức nào có nhu cầu sử dụng thì phải trả cho bạn một khoản phí để được quyền sử dụng hoặc chuyển nhượng sáng chế.
5. Huy động vốn và thu hút các nhà đầu tư tiềm năng
Bằng độc quyền sáng chế có thể được mua, bán hoặc chuyển nhượng, điều này giúp bạn dễ dàng huy động nguồn vốn. Ngoài ra, bằng độc quyền sáng chế còn có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng.
Với những sáng chế có tiềm năng lớn trong hoạt động sản xuất kinh doanh trong và ngoài nước thì khả năng thu hút các nhà đầu tư tiềm năng đến với doanh nghiệp là luôn cao. Bởi hầu hết các nhà đầu tư đều rất quan tâm đến tính độc quyền của sáng chế.
Tham khảo:
>> Có nên đăng ký bảo hộ bản quyền tác giả;
>> Tầm quan trọng của việc đăng ký bảo hộ thương hiệu, nhãn hiệu.
7 đối tượng không được bảo hộ sáng chế
Không phải tất cả các sáng chế đều được bảo hộ sáng chế. Căn cứ vào Điều 59 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, những đối tượng sau đây sẽ không được bảo hộ dưới danh nghĩa sáng chế:
- Cách thức thể hiện thông tin;
- Giống thực vật, giống động vật;
- Giải pháp chỉ mang đặc tính thẩm mỹ;
- Phát minh, lý thuyết khoa học, phương pháp khoa học;
- Phương pháp phòng ngừa, chẩn đoán và chữa bệnh cho người và động vật;
- Quy trình sản xuất thực vật, động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải là quy trình vi sinh;
- Sơ đồ, kế hoạch, quy tắc và phương pháp để thực hiện các hoạt động trí óc, huấn luyện vật nuôi, thực hiện trò chơi, kinh doanh, chương trình máy tính.
>> Xem thêm: Đối tượng quyền sở hữu trí tuệ.
Các câu hỏi thường gặp về sáng chế/bằng sáng chế
1. Sáng chế là gì?
Bạn có thể hiểu một cách đơn giản, sáng chế là sản phẩm, quy trình có đặc tính kỹ thuật, có tính sáng tạo do con người tạo ra trong nhiều lĩnh vực để phục vụ cho nhu cầu của cuộc sống thông qua việc ứng dụng các quy luật của tự nhiên.
2. Bằng sáng chế tiếng Anh là gì?
Bằng sáng chế tiếng Anh là patent, là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho cá nhân/doanh nghiệp nhằm xác nhận quyền sở hữu độc quyền đối với sáng chế.
3. Sáng chế được bảo hộ dưới hình thức nào?
Sáng chế được bảo hộ dưới 2 hình thức là: bằng độc quyền sáng chế hoặc bằng độc quyền giải pháp hữu ích.
4. Sáng chế có những đặc điểm gì?
Sáng chế có những đặc điểm sau đây:
- Sáng chế là kết quả của việc áp dụng quy luật tự nhiên;
- Sáng chế phải giải quyết được một vấn đề kỹ thuật cụ thể;
- Sáng chế phải tạo ra một cái mới như một sản phẩm, một quy trình, giải pháp hoặc là sự bổ sung cải tiến các sản phẩm đã biết nhưng mang tính đột phá trên cơ sở ứng dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật.
5. Vì sao nên đăng ký bảo hộ sáng chế?
Vì đăng ký bằng sáng chế sẽ mang lại cho bạn những lợi ích quan trọng sau:
- Tạo ra nguồn thu nhập mới;
- Huy động vốn và thu hút các nhà đầu tư tiềm năng;
- Cơ sở để khởi tố các hành vi xâm phạm trái phép sáng chế;
- Tạo dựng vị thế, sự tin tưởng;
- Cơ sở để chứng minh tính độc quyền sở hữu của chủ sở hữu đối với sáng chế.
>> Xem chi tiết: 5 lý do đăng ký sáng chế/bằng sáng chế.
Gọi cho chúng tôi theo số 0984 477 711 (Miền Bắc) - 0903 003 779 (Miền Trung) - 0938 268 123 (Miền Nam) để được hỗ trợ.