Ở Việt Nam có nên bỏ án tử hình không? Quy định bỏ án tử hình 8 tội danh từ 01/07/2025 gồm những gì? Người bị kết án chung thân có được giảm án không?
Theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), có 18 tội danh được áp dụng khung hình phạt tử hình trong các trường hợp đặc biệt nghiêm trọng. Tuy nhiên, từ ngày 01/07/2025, Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự (Luật số 86/2025/QH15) đã giảm xuống còn 10 tội danh có khung hình phạt tử hình.
Từ ngày 01/07/2025, 8 tội danh sau đây sẽ không còn áp dụng hình phạt tử hình theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015, thay vào đó là hình phạt tù chung thân:
- Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (theo Điều 109);
- Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nhà nước (theo Điều 114);
- Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (theo Điều 194);
- Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (theo Điều 421);
- Tội gián điệp (theo Điều 110);
- Tội vận chuyển trái phép chất ma túy (theo Điều 250);
- Tội tham ô tài sản (theo Điều 353);
- Tội nhận hối lộ (theo Điều 354).
➧ Quy định chuyển đổi: Theo Khoản 2 Điều 4 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự số 86/2025/QH15, các bản án tử hình đã tuyên trước ngày 01/07/2025 đối với 8 tội danh trên, nếu chưa thi hành thì sẽ không tiếp tục thi hành và được chuyển thành tù chung thân.
➧ Cơ quan thực hiện: Theo Khoản 6 Điều 4 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự số 86/2025/QH15, các cơ quan có trách nhiệm thi hành luật chuyển đổi án phạt tử hình thành chung thân như sau:
- Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chịu trách nhiệm quyết định chuyển đổi án phạt;
- Tòa án nhân dân tối cao phối hợp cùng Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan liên quan khác thực hiện rà soát các mức án phạt tù tử hình được chuyển thành tù chung thân để thi hành án sau ngày 01/07/2025;
- Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao (hoặc đề xuất Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội) thực hiện rà soát các văn bản pháp luật có liên quan để kịp thời hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới cho phù hợp với Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự số 86/2025/QH15.
>> Xem chi tiết: Tử hình là gì và các hình thức tử hình ở Việt Nam hiện nay.
Từ ngày 01/07/2025, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) giữ lại 10 tội danh có khung hình phạt tử hình, bao gồm:
- Phản bội Tổ quốc (theo Điều 108);
- Bạo loạn (theo Điều 112);
- Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân (theo Điều 113);
- Giết người (theo Điều 123);
- Hiếp dâm người dưới 16 tuổi (theo Điều 142);
- Sản xuất trái phép chất ma túy (theo Điều 248);
- Mua bán trái phép chất ma túy (theo Điều 251);
- Khủng bố (theo Điều 299);
- Chống loài người (theo Điều 422);
- Tội phạm chiến tranh (theo Điều 423).
Lưu ý:
Theo Khoản 1 Điều 1 Luật số 86/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung Khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015, hình phạt tử hình không áp dụng cho:
- Người bị ung thư giai đoạn cuối;
- Phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
- Người đủ từ 75 tuổi.
Theo Điều 63 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung tại Khoản 4 Điều 1 Luật số 86/2025/QH15) người bị kết án tù chung thân được xét giảm án nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Có nhiều tiến bộ trong thời gian chấp hành án phạt tù;
- Đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định:
- Người bị kết án tù chung thân phải chấp hành án ít nhất 12 năm để được xét giảm án lần đầu xuống 30 năm tù. Dù được giảm nhiều lần, người bị tù chung thân cũng phải chấp hành hình phạt tối thiểu là 20 năm tù;
- Người bị kết án tù chung thân do phạm nhiều tội, trong đó có tội chung thân phải chấp hành 15 năm tù để được xét giảm lần đầu xuống 30 năm tù. Dù giảm án nhiều lần, người bị tù chung thân phải thực tế chấp hành đủ tối thiểu 25 năm tù;
- Người bị kết án tử hình được ân giảm hoặc người thuộc trường hợp không thi hành án tử hình phải chấp hành 25 năm tù để được xét giảm án lần đầu. Dù được giảm nhiều lần nhưng người thụ án vẫn phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt tối thiểu là 30 năm.
- Đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự. Với tội tham ô tài sản và nhận hối lộ, sau khi bỏ hình phạt tử hình, người bị kết án tù chung thân chỉ được xét giảm án nếu:
- Chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ;
- Hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.
>> Tham khảo thêm: Quy định về xóa án tích, thời hạn xóa án tích các trường hợp.
Câu hỏi liên quan đến việc bỏ án tử hình cho 8 tội danh
1. Ai chịu trách nhiệm chuyển đổi án tử hình thành tù chung thân?
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chịu trách nhiệm chuyển đổi án tử hình thành tù chung thân.
>> Xem chi tiết: Bỏ án tử hình 8 tội danh theo Bộ luật Hình sự mới nhất từ ngày 01/07/2025.
2. Người phạm tội tham ô có được giảm án tù chung thân không?
Người phạm tội tham ô tài sản bị kết án tù chung thân có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt trong trường hợp đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.
>> Xem chi tiết: Người bị kết án tù chung thân có được giảm án không?
3. Người bị kết án tù chung thân phải thụ án bao lâu để được xét giảm án?
Tùy vào từng trường hợp chịu tù chung thân mà thời hạn tối thiểu để được xem xét giảm án là 12, 15 hoặc cao nhất là 25 năm.
>> Xem chi tiết: Người bị kết án tù chung thân có được giảm án không?
4. Hình phạt tử hình còn áp dụng cho đối tượng nào?
Từ ngày 01/07/2025, hình phạt tử hình chỉ còn áp dụng cho 10 tội danh thuộc nhóm tội đặc biệt nghiêm trọng, bao gồm: phản bội Tổ quốc, bạo loạn, khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân, giết người, hiếp dâm người dưới 16 tuổi, sản xuất và mua bán trái phép chất ma túy, khủng bố, chống loài người và tội phạm chiến tranh.
- Phản bội Tổ quốc;
- Bạo loạn;
- Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân;
- Giết người;
- Hiếp dâm người dưới 16 tuổi;
- Sản xuất trái phép chất ma túy;
- Mua bán trái phép chất ma túy;
- Khủng bố;
- Chống loài người;
- Tội phạm chiến tranh.
>> Xem chi tiết: 10 tội tử hình ở Việt Nam từ ngày 01/07/2025 - Mới nhất.
5. Việt Nam có nên bỏ án tử hình không?
Đây là một câu hỏi khó và cho đến thời điểm hiện tại vẫn còn hai luồng ý kiến trái chiều. Trước hết bạn cần biết, tử hình là hình phạt đặc biệt và chỉ được áp dụng đối với một số đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, đơn cử là tội phản bội Tổ quốc, tội sản xuất ma túy, tội khủng bố…
Án tử hình được thực hiện nhằm mục đích răn đe và trừng trị với những đối tượng cố tình phạm tội. Điều này là cần thiết để duy trì, đảm bảo an ninh quốc gia và phòng ngừa tội phạm hiệu quả.
Tuy vậy, với tinh thần và chính sách khoan hồng, nhân đạo trong công tác xử lý tội phạm mà vẫn đảm bảo xử lý “đúng người, đúng tội”, thay vì bỏ hẳn hình phạt tử hình thì Đảng và nhà nước Việt Nam đã thu hẹp một số tội danh bị tử hình.
Có thể nói, dù không được 100% người dân đồng thuận nhưng chính sách này đã được cân nhắc, bàn bạc kỹ lưỡng để không chỉ phù hợp với thực tế tại Việt Nam, phù hợp với xu thế hội nhập thế giới mà còn đảm bảo mọi vấn đề pháp lý hình sự, kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, tôn giáo…
>> Xem chi tiết: Bỏ án tử hình 8 tội danh theo Bộ luật Hình sự mới nhất từ ngày 01/07/2025.
Gọi cho chúng tôi theo số 0984 477 711 (Miền Bắc) - 0903 003 779 (Miền Trung) - 0938 268 123 (Miền Nam) để được hỗ trợ.