Các khoản thu nhập không tính thuế thu nhập cá nhân TNCN

Các khoản thu nhập không chịu thuế TNCN: những khoản trợ cấp, phụ cấp không tính thuế TNCN; chi phí thuê nhà, điện, dịch vụ khác; chi phí ăn trưa, giữa ca…

Nội dung chính:

I. Căn cứ pháp lý
II. Các khoản thu nhập không tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
III. Một số câu hỏi thường gặp về các khoản thu nhập không tính thuế TNCN

I. Căn cứ pháp lý

Thông tư 111/2013/TT-BTC ban hành ngày 15/08/2013, có hiệu lực ngày 01/10/2013;
Thông tư 92/2015/TT-BTC ban hành ngày 15/06/2015, có hiệu lực ngày 30/07/2015.

II. Các khoản thu nhập không tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN)

1. Các khoản phụ cấp, trợ cấp không tính thuế TNCN

Theo Điểm b Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, các khoản phụ cấp, trợ cấp không chịu thuế TNCN gồm:

Phụ cấp thu hút khu vực;
Phụ cấp đặc thù ngành nghề;
Phụ cấp các lãnh đạo cấp cao;
Phụ cấp nhân viên y tế thôn, bản tại các vùng khó khăn;
Trợ cấp các đối tượng được bảo trợ xã hội theo quy định của pháp luật;
Phụ cấp an ninh, quốc phòng, các khoản trợ cấp đối với lực lượng vũ trang;
Trợ cấp, phụ cấp ưu đãi hàng tháng và trợ cấp 1 lần theo quy định về ưu đãi người có công;
Phụ cấp độc hại, nguy hiểm đối với ngành nghề hoặc công việc có yếu tố độc hại, nguy hiểm;
Trợ cấp hàng tháng, trợ cấp 1 lần với các đối tượng tham gia kháng chiến, bảo vệ tổ quốc, đang làm nhiệm vụ quốc tế và thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ;
Trợ cấp bệnh nghề nghiệp, khó khăn đột xuất, tai nạn lao động, trợ cấp 1 lần khi nhận nuôi con nuôi hoặc khi sinh con, mức hưởng chế độ thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ sau thai sản, trợ cấp vì suy giảm khả năng lao động, trợ cấp cho hưu trí 1 lần, tiền tử tuất hàng tháng, trợ cấp thôi việc, mất việc làm, thất nghiệp và các khoản trợ cấp khác theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội, Bộ luật Lao động;
Trợ cấp 1 lần khi:
- Cá nhân chuyển công tác đến vùng có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn;
- Cán bộ công chức làm công tác về chủ quyền biển đảo theo quy định của pháp luật;
- Người nước ngoài cư trú tại Việt Nam, người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài (sửa đổi tại Khoản 1 Điều 11 Thông tư 92/2015/TT-BTC có hiệu lực ngày 30/07/2015).

2. Tiền thuê nhà, điện nước và dịch vụ kèm theo

Theo Khoản 2 Điều 11 Thông tư 92/2015/TT-BTC và Điểm đ Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, khoản tiền thuê nhà do bên sử dụng lao động trả hộ tính vào thu nhập chịu thuế theo số thực tế trả hộ, không vượt quá 15% tổng thu nhập chịu thuế (không bao gồm tiền thuê nhà, điện nước và các dịch vụ kèm theo (nếu có)) tại đơn vị, không phân biệt nơi trả thu nhập.

Ví dụ:

Công ty trả lương cho nhân viên A như sau:

Lương cơ bản: 8.000.000 đồng;
Phụ cấp trách nhiệm: 3.000.000 đồng;
Phụ cấp thuê nhà: 3.500.000 đồng;
Phụ cấp tiền ăn trưa: 500.000 đồng;
Phụ cấp trang phục: 500.000 đồng.

Tổng thu nhập: 15.500.000 đồng.

Vậy phụ cấp thuê nhà sẽ tính như sau:

Tổng thu nhập chịu thuế (không bao gồm tiền thuê nhà) = 8.000.000 đồng + 3.000.000 đồng = 11.000.000 đồng;
Phụ cấp tiền thuê nhà chịu thuế = 11.000.000 đồng x 15% = 1.650.000 đồng.

➨ Tổng thu nhập chịu thuế (gồm tiền thuê nhà) = 11.000.000 đồng + 1.650.000 đồng = 12.650.000 đồng.

3. Khoản chi văn phòng phẩm, công tác phí, điện thoại, trang phục

Theo Tiết đ.4 Điểm đ Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, mức khoán chi không tính vào thu nhập chịu thuế đối với một số trường hợp sau:

Đối với công chức, cán bộ, người làm việc trong cơ quan hành chính sự nghiệp, Đảng, đoàn thể, hội, hiệp hội: Mức khoán chi áp dụng theo quy định của Bộ Tài chính;
Đối với người làm việc trong các tổ chức quốc tế, các văn phòng đại diện của tổ chức nước ngoài: Mức khoán chi theo quy định của tổ chức quốc tế, văn phòng đại diện của tổ chức nước ngoài;
Đối với người làm việc trong các tổ chức kinh doanh, các văn phòng đại diện: Mức khoán chi áp dụng với mức xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo các văn bản của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

4. Chi phí ăn trưa, ăn giữa ca

Theo Tiết g.5 Điểm g Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về phụ cấp tiền ăn như sau:

Không tính vào thu nhập chịu thuế với khoản tiền ăn trưa, giữa ca do người sử dụng lao động tổ chức bữa ăn giữa ca, ăn trưa cho người lao động dưới hình thức như nấu trực tiếp, mua suất ăn, cấp phiếu ăn;
Trường hợp công ty chi tiền ăn cho người lao động thì mức tối đa là 730.000 đồng/người/tháng.

5. Phí hội viên, phí dịch vụ khác

Theo Tiết đ.3 Điểm đ Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về khoản phí hội viên và các khoản chi dịch vụ khác phục vụ cho cá nhân theo yêu cầu cụ thể như sau:

Các khoản phí hội viên (thẻ hội viên sân golf, sân quần vợt, thẻ sinh hoạt câu lạc bộ văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao...) nếu thẻ ghi đích danh cá nhân hoặc nhóm cá nhân sử dụng thì tính thu nhập chịu thuế. Trường hợp thẻ được sử dụng chung không ghi tên cá nhân hoặc nhóm cá nhân sử dụng thì không phải tính vào thu nhập chịu thuế;
Các khoản chi dịch vụ khác phục vụ cho nhu cầu cá nhân trong hoạt động chăm sóc sức khỏe, vui chơi, giải trí thẩm mỹ... nếu chi trả ghi rõ nội dung tên cá nhân được hưởng thì tính thu nhập chịu thuế. Trường hợp nội dung chi trả phí dịch vụ ghi chung cho tập thể người lao động thì không tính vào thu nhập chịu thuế.

Như vậy, theo quy định trên nếu thẻ và các khoản chi dịch vụ có ghi đích danh cá nhân hoặc nhóm cá nhân sử dụng thì mới tính vào thu nhập chịu thuế.

6. Chi phí xe đưa đón nhân viên

Theo Tiết đ.5 Điểm đ Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC được sửa đổi bổ sung bởi Khoản 4 Điều 11 Thông tư 92/2015/TT-BTC, với các khoản chi về phương tiện phục vụ đưa đón nhân viên từ nơi ở đến nơi làm việc và ngược lại thì không tính vào thu nhập chịu thuế.

7. Chi phí trả hộ tiền đào tạo, nâng cao trình độ, tay nghề

Theo Tiết đ.6 Điểm đ Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, với các khoản chi trả hộ tiền để đào tạo và nâng cao trình độ, tay nghề cho người lao động phù hợp với công việc chuyên môn và nghiệp vụ của người lao động hoặc theo kế hoạch của bên sử dụng lao động thì không tính vào thu nhập của người lao động.

8. Các khoản thưởng nhân sự

Tại Điểm e Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về các khoản thưởng như sau:

➤ Tiền thưởng đi kèm cùng các danh hiệu được nhà nước phong tặng theo quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng, cụ thể:

Tiền thưởng đi kèm các danh hiệu thi đua như:
- Chiến sĩ thi đua cơ sở;
- Chiến sĩ thi đua toàn quốc;
- Chiến sỹ tiên tiến, lao động tiên tiến;
- Chiến sĩ thi đua các cấp bộ, ngành và đoàn thể trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Tiền thưởng đi kèm theo bằng khen, giấy khen;
Tiền thưởng đi kèm theo kỷ niệm chương, huy hiệu;
Tiền thưởng kèm theo dưới các hình thức khen thưởng;
Tiền thưởng theo các danh hiệu do nhà nước phong tặng;
Tiền thưởng đi kèm với giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng của nhà nước;
Tiền thưởng theo các giải thưởng do tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp và tổ chức xã hội của trung ương, địa phương trao tặng và phù hợp với điều lệ của tổ chức đó và phù hợp với quy định của Luật Thi đua, khen thưởng.

➤ Thẩm quyền ra quyết định khen thưởng và mức tiền thưởng kèm theo các danh hiệu thi đua, khen thưởng phải phù hợp với quy định của Luật Thi đua, khen thưởng.

Tiền thưởng đi kèm các giải thưởng quốc gia, giải thưởng quốc tế được nhà nước thừa nhận;
Tiền thưởng về phát minh, sáng chế, cải tiến kỹ thuật được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận;
Tiền thưởng về việc phát hiện và khai báo hành vi vi phạm pháp luật với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

9. Các khoản lợi ích khác

Theo Điểm g Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, không tính vào thu nhập chịu thuế đối với các khoản sau:

Khoản hỗ trợ của đơn vị sử dụng lao động về việc khám chữa bệnh hiểm nghèo cho bản thân và thân nhân của người lao động:
- Trong trường hợp này thân nhân của người lao động gồm: con đẻ, con nuôi hợp pháp theo quy định pháp luật, con riêng của chồng hoặc vợ; cha mẹ đẻ; cha mẹ vợ (hoặc cha mẹ chồng); cha dượng, mẹ kế; cha nuôi, mẹ nuôi hợp pháp;
- Mức hỗ trợ là số tiền thực chi trả theo chứng từ trả tiền viện phí nhưng tối đa không được quá số tiền trả viện phí của người lao động và thân nhân người lao động sau khi trừ đi số tiền chi trả của tổ chức bảo hiểm.
Khoản tiền nhận được khi sử dụng phương tiện đi lại trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức Đảng, đoàn thể;
Khoản tiền được nhận theo chế độ nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật;
Các khoản nhận được khác do tham gia ý kiến, thẩm định, thẩm tra:
- Các văn bản pháp luật, nghị quyết, các báo cáo chính trị;
- Tham gia đoàn kiểm tra giám sát;
- Tiếp cử tri - công dân;
- Trang phục và các công việc liên quan đến phục vụ hoạt động của Văn phòng Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn Đại biểu Quốc hội; Văn phòng Trung ương của Đảng; Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Văn phòng Thành ủy, Tỉnh ủy, các Ban của Thành uỷ, Tỉnh ủy.
- Khoản tiền mua vé máy bay khứ hồi do đơn vị sử dụng lao động trả hộ hoặc thanh toán cho người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam hoặc người Việt Nam làm việc ở nước ngoài về phép hàng năm. Căn cứ xác định tiền mua vé máy bay là hợp đồng lao động và khoản tiền thanh toán vé máy bay từ Việt Nam đến quốc gia người lao động nước ngoài mang quốc tịch hoặc quốc gia nơi gia đình người lao động nước ngoài đang sinh sống và ngược lại; khoản thanh toán vé máy bay từ quốc gia nơi người lao động Việt Nam đang làm việc về Việt Nam và ngược lại;
- Khoản tiền học phí cho con của người nước ngoài làm việc tại Việt Nam học tại Việt Nam hoặc con của người lao động Việt Nam hiện đang làm việc ở nước ngoài học tại nước ngoài từ bậc học mầm non đến trung học phổ thông do đơn vị sử dụng lao động trả hộ;
- Các khoản thu nhập nhận được từ các hội, tổ chức tài trợ không phải tính vào thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân nếu người nhận tài trợ là thành viên của hội và tổ chức đó; kinh phí tài trợ được sử dụng nguồn kinh phí nhà nước hoặc quản lý theo quy định của nhà nước; sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật, các công trình nghiên cứu khoa học... thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà nước hoặc theo chương trình hoạt động phù hợp với điều lệ của hội và tổ chức đó;
- Các khoản thanh toán mà đơn vị sử dụng lao động trả để phục vụ việc luân chuyển, điều động nhân viên là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng lao động, thực hiện đúng theo lịch lao động chuẩn theo thông lệ quốc tế của một số ngành như dầu khí, khai khoáng. Căn cứ để xác định là hợp đồng lao động và những khoản thanh toán vé máy bay từ Việt Nam đến nước ngoài nơi người nước ngoài cư trú và ngược lại.