6 quyền lợi khi tham gia đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm: chế độ ốm đau, chế độ thai sản, TNLĐ - BNN, rút BHXH 1 lần, chế độ tử tuất, hưởng lương hưu. Tất cả sẽ được Kế toán Anpha chia sẻ chi tiết trong bài viết dưới đây.
Trong thời gian tham gia BHXH, người lao động được hưởng quyền lợi của chế độ ốm đau, chế độ thai sản và chế độ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp. Sau khi hết độ tuổi lao động, người lao động còn được hưởng các quyền lợi như: chế độ hưu trí, chế độ tử tuất hoặc được rút BHXH 1 lần nếu đủ điều kiện.
Vậy trường hợp đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm, người lao động có được hưởng đầy đủ các quyền lợi này không? Mời bạn cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây của Anpha.
Hưởng chế độ ốm đau khi tham gia BHXH dưới 20 năm
Người lao động được hưởng chế độ ốm đau nếu thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 3 Nghị định 59/2015/TT-BLĐTBXH, cụ thể như sau:
- Người lao động bị ốm đau, tai nạn nhưng không phải tai nạn lao động, phải nghỉ việc và có giấy xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền (ngoại trừ các trường hợp ốm đau, tai nạn do người lao động say rượu, tự hủy hoại sức khỏe bản thân, sử dụng chất ma túy);
- Người lao động phải nghỉ việc để chăm sóc con dưới 7 tuổi bị ốm đau, đồng thời phải có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền;
- Lao động nữ đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ thai sản mà thuộc một trong các trường hợp hợp trên.
>> Quyền lợi, mức hưởng chế độ ốm đau và thủ tục, hồ sơ cần thực hiện mời bạn xem chi tiết tại bài viết: Cách tính và mức hưởng chế độ ốm đau cho người lao động.
Hưởng chế độ thai sản khi tham gia BHXH dưới 20 năm
Theo Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội, người lao động được hưởng chế độ thai sản nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Lao động nữ mang thai;
- Lao động nữ sinh con;
- Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
- Lao động nữ thực hiện biện pháp đặt vòng tránh thai;
- Người lao động nhận nuôi con nuôi chưa đủ 6 tháng tuổi;
- Người lao động thực hiện phương pháp triệt sản;
- Lao động nam đang tham gia BHXH có vợ sinh con.
>> Bạn có thể xem chi tiết điều kiện, quyền lợi của chế độ thai sản, mức hưởng chế độ thai sản và thủ tục đăng ký làm bảo hiểm thai sản tại bài viết: Thủ tục hưởng chế độ bảo hiểm thai sản.
Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp khi đóng BHXH dưới 20 năm
Theo Điều 45, Điều 46 Luật An toàn, vệ sinh lao động thì người lao động được bồi thường theo chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nếu thuộc một trong các trường hợp dưới đây:
1. Điều kiện hưởng chế độ tai nạn lao động
- Bị tai nạn ở nơi làm việc, trong giờ làm việc;
- Bị tai nạn ngoài nơi làm việc hoặc ngoài giờ làm việc khi thực hiện công việc theo yêu cầu của người sử dụng lao động hoặc người được người sử dụng lao động ủy quyền bằng văn bản trực tiếp quản lý lao động;
- Bị tai nạn trên tuyến đường đi làm (từ nơi ở đến nơi làm việc và ngược lại), với điều kiện tuyến đường phải hợp lý;
- Bị tai nạn theo một trong các trường hợp trên dẫn đến suy giảm khả năng lao động từ mức 5% trở lên.
2. Điều kiện hưởng chế độ bệnh nghề nghiệp
- Mắc bệnh nghề nghiệp nằm trong Danh mục bệnh nghề nghiệp được Bộ Y tế quy định tại Thông tư 15/2016/TT-BYT;
- Bị bệnh nghề nghiệp dẫn đến suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên.
>> Chi tiết quy định, mức hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và quy trình để được hưởng chế độ này bạn có thể xem tại bài viết: Cách tính trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
Đóng BHXH 15 năm có được rút 1 lần không?
Đóng BHXH 16 năm có được rút 1 lần không? Hay chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội thì rút 1 lần được không? Đây là những câu hỏi phổ biến về việc rút BHXH 1 lần - một trong những quyền lợi mà NLĐ được hưởng khi đáp ứng đủ các điều kiện sau một thời gian tham gia bảo hiểm xã hội.
1. Các trường hợp đóng BHXH chưa đủ 20 năm được nhận BHXH 1 lần
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 60 và Khoản 1 Điều 77 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và quy định tại Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13, người lao động đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) dưới 20 năm được rút BHXH 1 lần nếu thuộc 1 trong các trường hợp dưới đây:
- Người lao động ra nước ngoài định cư sinh sống;
- Người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định (năm 2024, độ tuổi nghỉ hưu của lao động nữ là 56 tuổi 4 tháng, lao động nam là 61 tuổi);
- Sau 1 năm người lao động chính thức nghỉ việc hoặc sau 1 năm người lao động không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
- Người lao động bị mắc một trong các bệnh nguy hiểm tới tính mạng như: ung thư, xơ gan cổ chướng, bại liệt, bệnh phong, bệnh lao nặng, bị nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS, người mắc các bệnh bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được hoạt động sinh hoạt cá nhân hàng ngày;
- Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân khi phục viên, thôi việc hoặc xuất ngũ mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Lưu ý:
- Với trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu, người lao động phải chờ 1 năm sau khi nghỉ việc mới được làm thủ tục rút BHXH 1 lần. Các trường hợp còn lại được rút BHXH 1 lần ngay khi người lao động có nhu cầu;
- Trường hợp người lao động tham gia BHXH từ ngày 01/07/2025 trở đi, nếu người lao động đã nghỉ việc 1 năm và đóng BHXH chưa đủ 20 năm nhưng không tiếp tục tham gia đóng BHXH, thì người lao động sẽ không được rút BHXH 1 lần.
>> Xem chi tiết: Cách tính và thủ tục tục rút BHXH 1 lần.
2. Cách tính BHXH 1 lần
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng BHXH 1 lần của người lao động được tính theo số năm đã đóng BHXH. Cụ thể như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương (viết tắt là MBQTL) tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
- 2 tháng MBQTL tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ 1 năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng MBQTL tháng đóng BHXH.
Hưởng lương hưu khi đóng BHXH chưa đủ 20 năm đối với lao động nữ
1. Điều kiện lao động nữ đóng BHXH dưới 20 năm được hưởng lương hưu
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, được sửa đổi bởi Khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019, lao động nữ đóng BHXH chưa đủ 20 năm vẫn được hưởng chế độ lương hưu hàng tháng sau khi nghỉ việc nếu đáp ứng đủ các điều kiện dưới đây:
- Lao động nữ là người hoạt động không chuyên trách ở phường, xã, thị trấn hoặc là cán bộ, công chức cấp xã;
- Có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm;
- Đã đủ tuổi nghỉ hưu.
2. Mức hưởng lương hưu của lao động nữ
Theo Điều 7 Nghị định 115/2015/NĐ-CP và Điều 17 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, mức hưởng lương hưu của lao động động nữ khi chưa đóng BHXH đủ 20 năm được tính như sau:
Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nữ được tính như sau:
➧ Về hưu trước ngày 01/01/2018:
Tỉ lệ hưởng lương hưu = 45% + (Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội - 15 năm) x 3%
➧ Về hưu từ ngày 01/01/2018:
Tỉ lệ hưởng lương hưu = 45% + (Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội - 15 năm) x 2%
Ví dụ:
Bà A đóng BHXH 16 năm thì tỷ lệ lương hưu = 45% + (16 năm - 15 năm) x 2% = 47%.
>> Xem chi tiết: Điều kiện hưởng chế độ hưu trí - Cách tính chế độ hưu trí.
Thân nhân được hưởng chế độ tử tuất khi người lao động qua đời
Theo Điều 66, Điều 67 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Điều 12 Nghị định 115/2020/NĐ-CP, người lao động tham gia BHXH dưới 20 năm, sau khi qua đời thì người thân của họ vẫn được nhận các quyền lợi từ chế độ tử tuất, tùy theo loại hình BHXH (bắt buộc/tự nguyện) và số năm đóng BHXH.
Quyền lợi của chế độ tử tuất cụ thể như sau:
1. Trợ cấp mai táng
Sau khi người lao động qua đời, người lo mai táng được nhận một khoản trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở nếu người lao động chết thuộc một trong các trường hợp sau:
- Người lao động đã đóng BHXH bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên;
- Người lao động có tổng thời gian đóng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên;
- Người lao động chết do bị tai nạn lao động, mắc bệnh nghề nghiệp hoặc bị chết trong thời gian điều trị chấn thương do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;
- Người lao động đã nghỉ việc đang được hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
>> Xem chi tiết: Chế độ tử tuất BHXH: mai táng phí, tuất 1 lần và hàng tháng.
2. Trợ cấp tuất hàng tháng
Đối với người lao động đóng BHXH dưới 20 năm, thân nhân của người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất sau khi người lao động qua đời.
➧ Điều kiện để thân nhân người lao động được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng:
- Người lao động đã đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên và chưa hưởng BHXH 1 lần;
- Qua đời do bị bệnh nghề nghiệp hoặc tai nạn lao động;
- Đang được hưởng trợ cấp bệnh nghề nghiệp hoặc trợ cấp tai nạn lao động hàng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
➧ Mức trợ cấp tuất hàng tháng được tính như sau:
|
Nếu thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng
|
Trợ cấp tuất hằng tháng = 70% x Mức lương cơ sở
|
|
Các trường hợp còn lại
|
Trợ cấp tuất hằng tháng = 50% x Mức lương cơ sở
|
Lưu ý:
Trường hợp người lao động đóng BHXH dưới 20 năm nhưng đã thực hiện thủ tục rút BHXH 1 lần trước khi chết, thì thân nhân người lao động sẽ không được hưởng chế độ tử tuất.
3. Trợ cấp tuất 1 lần
Với trường hợp người lao động tham gia BHXH tự nguyện hoặc bắt buộc chưa đủ 20 năm, sau khi người lao động qua đời, thân nhân được hưởng mức trợ cấp tuất 1 lần. Mức hưởng được tính theo số năm mà người lao động đã tham gia BHXH.
➧ Điều kiện hưởng trợ cấp tuất 1 lần:
- Không thuộc một trong các trường hợp được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng;
- Thuộc trường hợp được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nhưng người lao động lại không có thân nhân để hưởng tiền tuất hàng tháng;
- Thân nhân của người lao động qua đời có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất 1 lần, trừ trường hợp có con nhỏ dưới 6 tuổi hoặc có con/vợ/chồng bị suy giảm khả năng lao động từ mức 81% trở lên.
➧ Mức hưởng trợ cấp tuất 1 lần:
Đối với người lao động tham gia BHXH bắt buộc trước khi chết:
- Thời gian tham gia BHXH trước năm 2014: Mỗi năm tính bằng 1,5 tháng MBQTL tháng đóng BHXH;
- Thời gian tham gia BHXH từ năm 2014 trở đi: Mỗi năm tính bằng 2 tháng MBQTL tháng đóng BHXH;
- Mức thấp nhất bằng 3 tháng MBQTL tháng đóng BHXH.
Đối với người lao động tham gia BHXH tự nguyện trước khi chết:
- Thời gian tham gia BHXH trước năm 2014: Mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH;
- Thời gian tham gia BHXH từ năm 2014 trở đi: Mỗi năm tính bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH;
- Mức thấp nhất bằng 3 tháng MBQTL tháng đóng BHXH.
Trên đây là những thông tin chi tiết về các quyền lợi người lao động được hưởng khi tham gia BHXH dưới 20 năm. Nếu bạn cần tư vấn thêm thông tin có thể để lại câu hỏi bên dưới bài viết để được hỗ trợ giải đáp.
Gọi cho chúng tôi theo số 0901 042 555 (Miền Bắc) - 0939 356 866 (Miền Trung) - 0902 602 345 (Miền Nam) để được hỗ trợ.