Tố cáo là gì? Quy định cơ quan thẩm quyền giải quyết tố cáo

Khái niệm tố cáo là gì? Nộp đơn tố cáo ở đâu? Xác định cơ quan thẩm quyền giải quyết đơn tố cáo, người giải quyết tố cáo và xử lý đơn tố cáo cấp xã, huyện.

Tố cáo là một trong những quyền quan trọng của công dân giúp bảo vệ lợi ích cá nhân, cộng đồng và giữ gìn trật tự xã hội. Việc hiểu rõ nộp đơn tố cáo ở đâu cũng như quy định thẩm quyền giải quyết tố cáo sẽ giúp người dân thực hiện quyền lợi một cách đúng đắn và hiệu quả.

I. Tố cáo là gì?

Tố cáo là quyền của công dân nhằm phản ánh hành vi vi phạm pháp luật của cá nhân, tổ chức có thể gây thiệt hại đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. 

Căn cứ theo nội dung quy định tại Khoản 1 Điều 2 Luật Tố cáo 2018, tố cáo bao gồm:

• Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ: Các hành vi này có thể liên quan đến cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của họ;
• Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước: Áp dụng cho các vi phạm về quản lý hành chính, quản lý tài chính, đất đai, môi trường, đầu tư công, xây dựng, giao thông, y tế, giáo dục…

>> Có thể bạn quan tâm: Khiếu nại là gì?

II. Nộp đơn tố cáo ở đâu?

Căn cứ vào Khoản 3 Điều 23 Luật Tố cáo 2018, việc nộp đơn tố cáo cần thực hiện theo nguyên tắc sau:

• Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tố cáo phải tiếp nhận và xử lý đơn tố cáo: Các cơ quan này có trách nhiệm xác minh, thẩm tra và đưa ra kết luận phù hợp theo quy định của pháp luật;
• Người tố cáo cần gửi đơn tố cáo đến đúng cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền theo quy định tại mục III dưới đây: Việc gửi đơn đúng cơ quan giúp đảm bảo vụ việc được giải quyết nhanh chóng và hiệu quả;
• Hình thức tố cáo: Người tố cáo có thể tố cáo trực tiếp hoặc gửi đơn tố cáo bằng văn bản hoặc qua các phương thức điện tử theo quy định.

III. Quy định thẩm quyền giải quyết tố cáo, người giải quyết tố cáo

1. Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật tại cơ quan hành chính nhà nước

• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm xử lý tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của công chức do mình trực tiếp quản lý.
• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền:
  • Giải quyết tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của chủ tịch, phó chủ tịch UBND cấp xã cùng các cán bộ, công chức, viên chức do mình bổ nhiệm, quản lý;
  • Xử lý các đơn tố cáo liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật của các cơ quan, tổ chức thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện.
• Người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền:
  • Xử lý tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của người đứng đầu, cấp phó của các đơn vị trực thuộc cùng với công chức, viên chức do mình bổ nhiệm, quản lý;
  • Giải quyết tố cáo liên quan đến các cơ quan, tổ chức trực thuộc mình quản lý.
• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm:
  • Xử lý tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của chủ tịch, phó chủ tịch UBND cấp huyện, người đứng đầu, cấp phó cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cũng như các công chức, viên chức do mình bổ nhiệm, quản lý;
  • Giải quyết tố cáo đối với hành vi vi phạm trong các cơ quan, tổ chức trực thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
• Tổng cục trưởng, cục trưởng và các chức danh tương đương thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ có trách nhiệm:
  • Xử lý tố cáo liên quan đến hành vi vi phạm của người đứng đầu, cấp phó các đơn vị trực thuộc Tổng cục, Cục cùng với công chức, viên chức thuộc quyền quản lý;
  • Giải quyết tố cáo đối với các cơ quan, tổ chức thuộc phạm vi quản lý của mình.
• Người đứng đầu cơ quan thuộc Chính phủ có thẩm quyền:
  • Xử lý tố cáo hành vi vi phạm của lãnh đạo, cấp phó các đơn vị thuộc cơ quan mình quản lý, cùng công chức, viên chức do mình bổ nhiệm;
  • Giải quyết tố cáo đối với các cơ quan, tổ chức trực thuộc.
• Bộ trưởng, người đứng đầu cơ quan ngang Bộ chịu trách nhiệm:
  • Xử lý tố cáo đối với hành vi vi phạm của lãnh đạo, cấp phó các đơn vị thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ, cùng cán bộ, công chức, viên chức thuộc quyền quản lý;
  • Giải quyết tố cáo đối với các tổ chức, cơ quan thuộc phạm vi quản lý của mình.
• Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền:
  • Giải quyết tố cáo đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng, lãnh đạo, cấp phó các cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cùng với chủ tịch, phó chủ tịch UBND cấp tỉnh, công chức, viên chức do mình bổ nhiệm;
  • Xử lý tố cáo hành vi vi phạm trong các cơ quan, tổ chức thuộc quyền quản lý trực tiếp của mình.

2. Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong các lĩnh vực khác

Ngoài những trường hợp trên, thẩm quyền giải quyết tố cáo trong các cơ quan như Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Kiểm toán nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội… được thực hiện theo quy định tại Luật Tố cáo 2018.

Tố cáo là một biện pháp quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của cá nhân, tổ chức và nhà nước. Để đảm bảo đơn tố cáo được giải quyết hiệu quả, người tố cáo cần xác định đúng cơ quan có thẩm quyền và thực hiện đúng quy trình theo quy định của pháp luật. 

Nếu bạn có nhu cầu tố cáo, hãy tìm hiểu kỹ các quy định hiện hành để bảo vệ quyền lợi của mình một cách hợp pháp và đúng đắn hoặc tham khảo một số dịch vụ liên quan của Kế toán Anpha theo các đường dẫn sau đây.

Bài viết liên quan:

>> Dịch vụ soạn thảo đơn tố cáo;

>> Dịch vụ khởi kiện quyết định hành chính;

>> Dịch vụ khiếu nại quyết định hành chính;

>> Dịch vụ giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự.

IV. Câu hỏi liên quan đến tố cáo, thẩm quyền giải quyết đơn tố cáo

1. Tố cáo là gì?

Tố cáo là quyền của công dân nhằm phản ánh hành vi vi phạm pháp luật của cá nhân, tổ chức có thể gây thiệt hại đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. 

>> Xem chi tiết: Tố cáo là gì?

2. Đơn tố cáo nộp ở đâu?

Người tố cáo cần gửi đơn tố cáo đến đúng cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền theo quy định tại mục III. Việc gửi đơn đúng cơ quan giúp đảm bảo vụ việc được giải quyết nhanh chóng và hiệu quả.

3. Thẩm quyền giải quyết đơn tố cáo của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện?

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền:

• Giải quyết tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của chủ tịch, phó chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cùng các cán bộ, công chức, viên chức do mình bổ nhiệm, quản lý;
• Xử lý các đơn tố cáo liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật của các cơ quan, tổ chức thuộc quyền quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện.

>> Xem chi tiết: Quy định thẩm quyền giải quyết tố cáo.

Luật sư Diễn Trần - Phòng Pháp lý Anpha