Tố cáo, khiếu nại là gì? Phân biệt khiếu nại và tố cáo chi tiết?

So sánh, phân biệt thế nào là khiếu nại và tố cáo? Quyền khiếu nại tố cáo của công dân là gì? Ai có quyền tố cáo, khiếu nại? Thời hiệu khiếu nại và tố cáo là gì?

Trong thực tiễn hiện nay, khi quyền lợi của cá nhân/tổ chức bị xâm phạm hoặc phát hiện sai phạm của người khác, người dân có thể lựa chọn hình thức nộp đơn khiếu nại hoặc tố cáo. Tuy nhiên, nhiều người chưa hiểu rõ hai khái niệm này dẫn đến việc nhầm lẫn, khiến đơn bị xử lý sai thẩm quyền hoặc không được tiếp nhận. 

Vì vậy, việc phân biệt giữa khiếu nại và tố cáo là điều cần thiết để sử dụng đúng công cụ pháp lý nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình và góp phần đảm bảo kỷ cương xã hội.

I. Khái niệm khiếu nại và tố cáo là gì?

1. Khiếu nại là gì?

Khiếu nại là hành động của cá nhân, tổ chức hoặc cán bộ, công chức yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiến hành xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc quyết định kỷ luật đối với cán bộ, công chức, khi cho rằng các quyết định, hành vi đó trái với quy định pháp luật và xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Khiếu nại được thực hiện theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Ví dụ về khiếu nại: Bà X bị UBND tỉnh Y ra quyết định xử phạt hành chính do hành vi xây nhà trái phép. Cho rằng quyết định không đúng, bà X gửi đơn khiếu nại lên Chủ tịch UBND tỉnh để xem xét lại.

Xem thêm: 

>> Quy trình giải quyết khiếu nại hành chính;

>> Điểm khác nhau giữa tố tụng hành chính và tố tụng dân sự.

2. Thế nào là tố cáo?

Tố cáo là việc cá nhân thông tin cho cơ quan, tổ chức hoặc người có thẩm quyền về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ tổ chức, cá nhân hay cơ quan nào, khi những hành vi đó đã, đang hoặc có nguy cơ gây thiệt hại đến lợi ích của nhà nước cũng như quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khác. Tố cáo phải được thực hiện theo đúng trình tự mà pháp luật quy định.

Việc tố cáo bao gồm:

• Hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, công vụ;
• Hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước trên các lĩnh vực khác nhau.

Ví dụ về tố cáo: Ông A phát hiện một cán bộ địa chính xã nhận tiền "bôi trơn" của ông B trong quá trình làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để không yêu cầu ông B phải nộp bổ sung một số hồ sơ cần thiết theo quy định, ông A đã gửi đơn tố cáo hành vi đó đến Thanh tra Sở Nông nghiệp và Môi trường để giải quyết.

Xem thêm: 

>> Phân biệt tố cáo và tố giác;

>> Cách làm đơn tố cáo lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

II. So sánh khiếu nại và tố cáo

1. Về khái niệm

2. Chủ thể thực hiện

3. Đối tượng bị phản ánh

4. Mục đích

5. Hình thức thực hiện

TẢI MIỄN PHÍ:

>> Mẫu đơn khiếu nại;

>> Mẫu đơn tố cáo.

6. Thời hiệu áp dụng

7. Cơ quan có thẩm quyền

8. Kết quả xử lý

9. Tính chất vụ việc

III. Các nội dung lưu ý khi thực hiện khiếu nại, tố cáo

• Xác định đúng chủ thể có quyền thực hiện khiếu nại/tố cáo;
• Thực hiện thủ tục đảm bảo thời hiệu và trình tự theo pháp luật quy định;
• Gửi hồ sơ khiếu nại/tố cáo đến đúng cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết;
• Nội dung khiếu nại/tố cáo phải rõ ràng, có căn cứ và đầy đủ nội dung theo luật quy định.

------

Mặc dù khiếu nại và tố cáo đều là công cụ phản ánh sai phạm, nhưng như nội dung Anpha chia sẻ thì chúng có bản chất, đối tượng, chủ thể và mục đích hoàn toàn khác nhau. Vậy nên, bạn cần hiểu rõ sự khác nhau giữa khiếu nại và tố cáo để sử dụng đúng quyền, đúng phương thức pháp lý nhằm bảo vệ bản thân và góp phần chống tiêu cực trong xã hội. Đồng thời, việc áp dụng đúng hình thức sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức và tăng hiệu quả giải quyết.

>> Xem thêm: Dịch vụ giải quyết khiếu nại hành chính.

IV. Các câu hỏi liên quan đến quy định pháp luật về khiếu nại, tố cáo

1. Khiếu nại là gì?

Khiếu nại là hành động của cá nhân, tổ chức hoặc cán bộ, công chức yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tiến hành xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc quyết định kỷ luật đối với cán bộ, công chức, khi cho rằng các quyết định, hành vi đó trái với quy định pháp luật và xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Khiếu nại được thực hiện theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

2. Khiếu nại và tố cáo khác nhau như thế nào?

Khiếu nại và tố cáo khác nhau về các nội dung cơ bản sau:

• Khái niệm;
• Chủ thể thực hiện;
• Đối tượng bị phản ánh;
• Mục đích;
• Hình thức thực hiện;
• Thời hiệu áp dụng;
• Cơ quan có thẩm quyền giải quyết;
• Kết quả xử lý;
• Tính chất vụ việc.

>> Xem thêm: So sánh khiếu nại và tố cáo.

3. Các nội dung lưu ý khi thực hiện khiếu nại, tố cáo là gì?

• Xác định đúng chủ thể có quyền thực hiện khiếu nại/tố cáo;
• Thực hiện thủ tục đảm bảo thời hiệu và trình tự theo pháp luật quy định;
• Gửi hồ sơ khiếu nại/tố cáo đến đúng cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết;
• Nội dung khiếu nại/tố cáo phải rõ ràng, có căn cứ và đầy đủ nội dung theo luật quy định.

>> Xem thêm: Các nội dung lưu ý trước khi thực hiện khiếu nại, tố cáo.

Luật sư Diễn Trần - Phòng Pháp lý Anpha