Quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước là gì? Quỹ tài chính ngoài ngân sách gồm những mục gì? Cách thức hoạt động căn cứ theo luật ngân sách nhà nước.
Quy định về quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước
Quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước là quỹ hoạt động độc lập với hệ thống ngân sách nhà nước, được thành lập bởi cơ quan có thẩm quyền quyết định.
Các nguồn thu và chi của quỹ nhằm thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, đồng thời không được trùng với nguồn thu và chi của ngân sách nhà nước.
Theo Luật Ngân sách nhà nước 2015, quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước phải được công khai, trình bày với Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Cụ thể là báo cáo các số liệu và tài liệu sau:
- Dự toán ngân sách và phân bổ ngân sách;
- Dự kiến kế hoạch tài chính theo năm của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.
Ngoài ra, các đơn vị sử dụng ngân sách phải thực hiện đối chiếu và xác nhận số liệu quyết toán ngân sách với Kho bạc Nhà nước tại địa phương diễn ra giao dịch.
2. Mục đích thành lập quỹ tài chính ngoài ngân sách
Các loại quỹ tài chính ngoài ngân sách được thành lập nhằm mục đích hỗ trợ, giải quyết các vấn đề xã hội, chẳng hạn như khuyến khích những dự án bảo vệ môi trường, khoa học công nghệ, phòng chống tệ nạn xã hội, hỗ trợ gia đình người có công với cách mạng và nạn nhân tai nạn giao thông…
Sự ra đời của quỹ này mang ý nghĩa nhân văn, hướng tới mục tiêu thúc đẩy xã hội tiến bộ và khích lệ tinh thần gắn kết toàn dân, tạo điều kiện cho từng cá nhân phát triển.
3. Điều kiện để được hỗ trợ từ ngân sách nhà nước
Căn cứ theo Luật Ngân sách, các quỹ tài chính công ngoài ngân sách nhà nước thường không được hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước. Nguồn thu nhằm duy trì quỹ này đa số đến từ cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước trên tinh thần tự nguyện đóng góp.
Tuy nhiên, để được hỗ trợ vốn từ hệ thống ngân sách nhà nước, quỹ tài chính ngoài ngân sách cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Nằm trong khả năng chi của ngân sách nhà nước;
- Quỹ được thành lập và hoạt động đúng luật;
- Có nguồn thu và khả năng tài chính độc lập;
- Đảm bảo thu và chi cho những nhiệm vụ không trùng với ngân sách nhà nước.
Tính đến thời điểm cuối năm 2024, đã có 22 quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước đang được cơ quan có thẩm quyền quản lý và duy trì. Dưới đây là một số loại quỹ phổ biến và quỹ sắp đi vào hoạt động trong thời gian tới:
➤ Quỹ hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ
Kể từ ngày 15/12/2025, Quỹ hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ sẽ chính thức có hiệu lực. Quỹ này được thành lập nhằm mục đích hỗ trợ tài chính cho các nạn nhân tai nạn giao thông, gia đình người bị nạn và những cá nhân, tổ chức tham gia công tác tuyên truyền, cứu trợ.
Căn cứ theo mức độ nghiêm trọng của vụ việc, mỗi nạn nhân có thể nhận được trợ cấp lên đến 10.000.000 đồng. Đồng thời, cá nhân giúp đỡ người bị tai nạn cũng sẽ được tuyên dương và nhận thưởng lên đến 5.000.000 đồng/lần theo quy định của quỹ.
>> Xem chi tiết: Chính sách trợ cấp nạn nhân tai nạn giao thông.
➤ Quỹ bảo hiểm xã hội
Đây là một trong những loại quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước phổ biến nhất hiện nay. Quỹ được đóng góp và duy trì bởi người lao động, người sử dụng lao động và một số trường hợp được hỗ trợ từ nhà nước.
Quỹ bảo hiểm xã hội được thành lập và hoạt động nhằm giúp người lao động đảm bảo các quyền lợi thiết yếu, đồng thời hỗ trợ người lao động nếu chẳng may có biến cố xảy ra:
- Tai nạn lao động;
- Ốm đau, thai sản;
- Hưu trí, tử tuất.
Thông qua Quỹ bảo hiểm xã hội thì người lao động có thể được hưởng các chế độ như: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí - tử tuất…
Xem chi tiết:
>> Quyền lợi khi tham gia BHXH bắt buộc;
>> Quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện;
>> Quỹ bảo hiểm xã hội là gì?
➤ Quỹ bảo hiểm y tế
Tương tự như bảo hiểm xã hội, Quỹ bảo hiểm y tế được thành lập và duy trì nhờ sự đóng góp của người lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội và một phần ngân sách nhà nước.
Từ ngày 01/07/2025, người tham gia BHYT sẽ được Quỹ bảo hiểm y tế hỗ trợ chi phí như sau:
- Khám chữa bệnh, bao gồm:
- Khám chữa bệnh tại nhà;
- Khám chữa bệnh từ xa;
- Khám chữa bệnh y học gia đình;
- Khám thai, sinh con;
- Phục hồi chức năng.
- Vận chuyển bệnh nhân thuộc diện ưu tiên theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế sang cơ sở điều trị khác;
- Chi phí sử dụng các dịch vụ kỹ thuật hoặc thiết bị y tế như thuốc, máu, hóa chất… nằm trong phạm vi hỗ trợ của Quỹ bảo hiểm y tế.
Xem chi tiết:
>> Quy định mới nhất về BHYT;
>> Điều kiện BHYT chi trả 100% chi phí khám chữa bệnh;
>> Quỹ bảo hiểm y tế là gì?
➤ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp
Bên cạnh bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, quỹ bảo hiểm thất nghiệp cũng là loại quỹ không nằm trong ngân sách nhà nước và nhằm mục tiêu bảo vệ quyền lợi của người lao động. Theo Luật Việc làm 2025, quỹ này được chi vào các nội dung sau:
- Trợ cấp thất nghiệp;
- Hỗ trợ học nghề, đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho người lao động để duy trì việc làm;
- Hỗ trợ giới thiệu công việc cho người lao động.
Tham khảo thêm:
>> Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là gì;
>> Thủ tục được hỗ trợ học nghề cho người thất nghiệp.
➤ Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
Đây là loại quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước được đề cập trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017. Nhiệm vụ của quỹ này là hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp có quy mô từ nhỏ đến vừa, đặc biệt là các doanh nghiệp startup có ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo, đổi mới.
>> Tham khảo thêm: Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ từ 2025.
Các câu hỏi liên quan đến quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước
1. Quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước là gì? Ai là người quản lý ngân sách của quỹ này?
Quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước là các quỹ không nằm trong ngân sách nhà nước, nhằm mục đích thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, hỗ trợ cho xã hội và nhân dân. Bộ Tài chính phối hợp cùng Kho bạc Nhà nước quản lý ngân sách và hoạt động thu chi của quỹ này.
2. Quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước không gồm các khoản chi nào?
Theo Luật Ngân sách nhà nước mới nhất, một trong những điều kiện để nhà nước hỗ trợ kinh phí cho các quỹ tài chính ngoài ngân sách là những khoản chi không được trùng với nội dung mà ngân sách nhà nước đang chi trả.
>> Xem chi tiết: Điều kiện hỗ trợ cho các quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước.
3. Nhà nước thành lập hệ thống quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước nhằm mục đích gì?
Các quỹ tài chính công ngoài ngân sách nhà nước được thành lập nhằm mục đích hỗ trợ, giải quyết các vấn đề xã hội. Chẳng hạn như:
- Giúp đỡ cá nhân có công với cách mạng;
- Trợ cấp cho nạn nhân bị tai nạn giao thông và gia đình;
- Hỗ trợ đào tạo nghề và giới thiệu công việc cho người lao động…
4. Những ai được quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước hỗ trợ? Điều kiện là gì?
Hoạt động của các quỹ tài chính công ngoài ngân sách nhà nước được thực hiện dựa trên Luật Ngân sách nhà nước hiện hành. Chẳng hạn:
- Quỹ hỗ trợ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ được thành lập nhằm hỗ trợ tài chính cho nạn nhân bị tai nạn giao thông và gia đình, các tổ chức, cá nhân tích cực cứu giúp người bị nạn;
- Quỹ bảo hiểm xã hội thì người lao động sẽ được hỗ trợ khi ốm đau, thai sản, hưu trí và chẳng may bị tai nạn lao động;
- Quỹ bảo hiểm thất nghiệp giúp người lao động được nhận trợ cấp thất nghiệp, giới thiệu việc làm và đào tạo nâng cao kỹ năng nghề nghiệp.
>> Xem chi tiết: Các quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước.
5. Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ dành cho những đối tượng nào?
Những đối tượng được xem xét nhận trợ cấp theo quy định của Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ gồm:
- Nạn nhân bị tai nạn giao thông đường bộ;
- Gia đình có người tử vong do tai nạn giao thông đường bộ thuộc diện khó khăn tài chính;
- Cá nhân, tổ chức có hoạt động tuyên truyền hoặc cứu giúp người bị tai nạn.
>> Xem chi tiết: Chính sách hỗ trợ người bị tai nạn giao thông từ ngày 15/12/2025.
Gọi cho chúng tôi theo số 0984 477 711 (Miền Bắc) - 0903 003 779 (Miền Trung) - 0938 268 123 (Miền Nam) để được hỗ trợ.