Bỏ thuế khoán hộ kinh doanh, tính thuế hộ kinh doanh thế nào

Thuế khoán là gì? Lộ trình bỏ thuế khoán hộ kinh doanh khi nào? Cách tính thuế cho hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, theo phát sinh từng lần.

I. Thế nào là thuế khoán?

Theo quy định tại Khoản 7, Khoản 9 Điều 3 Thông tư 40/2021/TT-BTC:

• Phương pháp khoán là cách tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu mà phần doanh thu đó được cơ quan thuế ấn định cố định cho HKD (*);
• Mức thuế khoán là tiền thuế của hộ, cá nhân kinh doanh phải nộp cố định theo kỳ tháng hoặc kỳ quý.

Công thức tính thuế khoán được quy định như sau:

Chú thích:

(*) Khi xác định doanh thu khoán, cơ quan thuế sẽ căn cứ vào nhiều yếu tố như: quy mô kinh doanh, địa điểm, mặt bằng, số lượng lao động, ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh, đặc thù từng loại hình hoặc tham khảo mức doanh thu của các cơ sở kinh doanh tương tự trong cùng khu vực.

(**): Được quy định cụ thể theo từng lĩnh vực. 

➤ Như vậy: Thuế khoán là khoản thuế tính trực tiếp trên doanh thu ấn định của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh do cơ quan thuế xác định và được nộp cố định theo kỳ.

Xem chi tiết: 

>> Cách tính thuế khoán hộ kinh doanh;

>> Cách tính thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ;

>> Mức thuế suất của hộ kinh doanh.

II. Lý do xóa thuế khoán và lộ trình bỏ thuế khoán là gì?

1. Mục đích của việc xóa bỏ thuế khoán là gì?

Việc bỏ thuế khoán hướng đến cải cách toàn diện công tác quản lý thuế, nhằm:

• Tăng tính minh bạch và sự công bằng trong thu thuế nhờ thực hiện phương pháp kê khai bảo đảm nguyên tắc "tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm". Qua đó thúc đẩy tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế, giúp nhân dân am hiểu hơn về việc quản lý thuế và thấy nghĩa vụ thuế là phần đóng góp cho cộng đồng, đất nước;
• Ứng dụng công nghệ và hiện đại hóa ngành thuế. Cụ thể, nhờ ứng dụng công nghệ và phần mềm kê khai điện tử, cán bộ thuế có thể hỗ trợ người nộp thuế dễ dàng hơn, từ đó mang lại hiệu quả trong việc:
  • Giảm gian lận và thất thu thuế;
  • Hạn chế hành vi cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường khi các hộ kinh doanh đều phải nộp thuế theo quy định như nhau.

2. Khi nào bỏ thuế khoán?

Theo Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, hình thức nộp thuế theo phương pháp khoán sẽ được xóa bỏ chậm nhất vào năm 2026. 

Bước đầu thực hiện, theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 01/06/2025):

• Hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ phải sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu trực tuyến với cơ quan thuế;
• Những hộ kinh doanh này cũng được cơ quan thuế khuyến khích chuyển đổi lên hộ kinh doanh kê khai thay vì hộ khoán.

Xem thêm: 

>> Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền;

>> Thời hạn chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử cho cơ quan thuế;

>> Điểm mới về hóa đơn điện tử - Áp dụng từ ngày 01/06/2025;

>> Hướng dẫn chuyển từ hộ kinh doanh thuế khoán sang kê khai;

>> Hóa đơn VAT và hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền - Chi tiết cách phân biệt.

III. Cách tính thuế hộ kinh doanh cá thể khi xóa bỏ thuế khoán

1. Đối với hộ kinh doanh hoạt động không thường xuyên, không cố định địa điểm

➤ Phương pháp tính thuế áp dụng: Tính thuế theo phương pháp từng lần phát sinh.

➤ Công thức tính thuế hộ kinh doanh áp dụng:

Lưu ý:

Tỷ lệ thuế sẽ phụ thuộc vào từng lĩnh vực khác nhau, cụ thể:

>> Xem chi tiết: Cách tính thuế hộ kinh doanh cá thể theo từng lần phát sinh.

2. Đối với hộ kinh doanh hoạt động thường xuyên, có địa điểm kinh doanh cố định

➤ Phương pháp tính thuế áp dụng: Tính thuế theo phương pháp kê khai.

➤ Cách tính thuế HKD áp dụng:

Về cơ bản, cách tích thuế theo phương pháp kê khai được quy định tương tự phương pháp từng lần phát sinh. Tuy nhiên, với phương pháp kê khai, hộ kinh doanh cần thực hiện thêm các thủ tục kê khai định kỳ.

>> Xem chi tiết: Cách tính thuế hộ kinh doanh cá thể theo phương pháp kê khai.

-------

Ở mục nội dung tiếp theo, Kế toán Anpha sẽ giúp bạn làm rõ sự khác nhau giữa 2 phương pháp tính thuế này.

IV. So sánh HKD theo phương pháp kê khai và theo từng lần phát sinh

1. Quy định về đối tượng áp dụng

2. Quy định về thời hạn nộp hồ sơ khai thuế

3. Quy định về chế độ kế toán, sổ sách hộ kinh doanh

Tìm hiểu thêm:

>> Các loại sổ sách kế toán hộ kinh doanh;

>> Hướng dẫn chế độ kế toán hộ kinh doanh - Theo Thông tư 88.

4. Quy định về hóa đơn hộ kinh doanh

5. Quy định về số thuế phải nộp

6. Quy định về quyết toán thuế năm

>> Có thể bạn quan tâm: Phân biệt hộ khoán và hộ kê khai.

V. Câu hỏi về việc bỏ thuế khoán hộ kinh doanh nộp thuế như thế nào?

1. HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai cần áp dụng chế độ kế toán nào và lập những loại sổ sách, chứng từ kế toán nào?

Chế độ kế toán cần áp dụng và loại sổ sách, chứng từ HKD cần lập khi chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai được quy định như sau:

• Chế độ kế toán thực hiện theo Thông tư 88/2021/TT-BTC;
• Chứng từ kế toán: phiếu thu - phiếu chi, phiếu nhập kho - xuất kho, bảng thanh toán tiền lương, giấy nộp tiền NSNN, giấy báo nợ - báo có của ngân hàng, ủy nhiệm chi, hóa đơn;
• 7 loại sổ sách kế toán cần lập:
  • Sổ theo dõi quỹ tiền mặt;
  • Sổ theo dõi tiền gửi ngân hàng;
  • Sổ theo dõi chi phí sản xuất và kinh doanh;
  • Sổ theo dõi chi tiết doanh thu bán hàng hóa và dịch vụ;
  • Sổ theo dõi chi tiết vật liệu và dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa;
  • Sổ theo dõi thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước;
  • Sổ theo dõi việc thanh toán tiền lương và các khoản phải nộp theo lương của người lao động.

Xem chi tiết: 

>> 7 loại sổ sách kế toán cho hộ kinh doanh;

>> Hướng dẫn chế độ kế toán hộ kinh doanh - Theo Thông tư 88.

2. Mẫu kê khai thuế của hộ kinh doanh tính thuế theo phương pháp kê khai?

Hàng kỳ (tháng/quý) hộ kinh doanh cần kê khai thuế theo các mẫu sau:

• Mẫu số 01/CNKD: Tờ khai thuế đối với hộ kinh doanh;
• Mẫu số 01-2/BK-HĐKD: Phụ lục bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ;
• Mẫu 05/KK-TNCN: Tờ khai khấu trừ thuế TNCN (nếu có khấu trừ thuế TNCN của NLĐ).

Hà Linh - Phòng Kế toán Anpha