Công ty nợ BHXH giải quyết chế độ cho nhân viên thế nào, công ty nợ bảo hiểm xã hội thì phải làm sao, công ty nợ bảo hiểm xã hội rút BHXH 1 lần được không
Doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội người lao động mất quyền lợi gì?
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn kéo theo hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp chưa cao nên tình trạng nợ lương hay nợ đóng BHXH cho người lao động (NLĐ) ngày càng gia tăng. Điều này làm ảnh hưởng đến đời sống an sinh của NLĐ.
Đặc biệt, việc công ty nợ đóng BHXH sẽ làm quá trình tham gia BHXH của NLĐ không được ghi nhận đầy đủ cho đến khi nghỉ việc mà chỉ được xác nhận đến thời điểm doanh nghiệp đóng đủ tiền BHXH.
Đồng thời cũng ảnh hưởng đến các chế độ, quyền lợi khác của người lao động như hưu trí, ốm đau, thai sản, BHXH 1 lần…
>> Tham khảo thêm: Những thiệt hại khi công ty nợ tiền - chậm đóng tiền bảo hiểm xã hội.
Công ty có nghĩa vụ phải đóng đầy đủ BHXH (bao gồm tiền nợ và tiền lãi) và chốt sổ bảo hiểm xã hội cho NLĐ. Trường hợp công ty có khả năng tài chính nhưng vẫn không đóng BHXH thì NLĐ đòi lại quyền lợi bằng 2 cách sau:
- Khiếu nại đến Sở Lao động, Thương binh và Xã hội;
- Khởi kiện công ty nợ bảo hiểm xã hội tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi công ty đặt trụ sở.
Ngoài ra, nếu đã ngưng làm việc tại công ty và ngưng đóng BHXH mà công ty không chốt sổ BHXH thì người lao động có thể kê khai mẫu D02-TS và nộp cho cơ quan BHXH, cơ quan BHXH sẽ chốt sổ BHXH cho NLĐ.
Tham khảo thêm:
>> Nghỉ việc ngang có lấy được sổ BHXH không;
>> 2 cách tra cứu quá trình đóng bảo hiểm xã hội online
Quy định chung - Công ty nợ BHXH giải quyết chế độ cho nhân viên thế nào?
Căn cứ theo Khoản 72 Điều 1 Quyết định 505/QĐ-BHXH (sửa đổi Điểm 3.2 Khoản 3 Điều 46 Quyết định 595/QĐ-BHXH), trường hợp doanh nghiệp nợ đóng tiền BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN) và NLĐ đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH hoặc đã nghỉ việc thì giải quyết như sau:
- Bắt buộc đóng đủ toàn bộ số tiền BHXH, BHTN, BHTNLĐ-BNN còn nợ;
- Đóng đủ tiền lãi chậm đóng theo quy định;
- Chốt sổ bảo hiểm xã hội cho NLĐ.
➧ Trường hợp công ty muốn đóng bù tiền BHXH cho nhân viên nhưng cơ quan BHXH từ chối:
- Công ty có quyền yêu cầu cơ quan BHXH trả lời bằng văn bản, ghi rõ lý do;
- Nếu lý do không hợp lý, công ty gửi thông tin cụ thể về doanh nghiệp và cơ quan BHXH nơi đang đóng cho BHXH Việt Nam xử lý để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.
➧ Trường hợp doanh nghiệp không đóng đủ tiền nợ BHXH và tiền lãi theo quy định:
Ngân hàng, tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước sẽ trích tiền trực tiếp từ tài khoản của doanh nghiệp để nộp toàn bộ số tiền nợ đóng, chậm đóng BHXH và tiền lãi vào tài khoản cơ quan BHXH.
Tham khảo thêm:
>> Mức phạt công ty chậm đóng bảo hiểm xã hội;
>> Dịch vụ đăng ký bảo hiểm xã hội cho doanh nghiệp;
>> Thủ tục đăng ký tham gia bhxh lần đầu cho doanh nghiệp;
>> Thủ tục báo tăng giảm bảo hiểm xã hội cho doanh nghiệp.
Công ty nợ tiền bảo hiểm xã hội, BHXH giải quyết cho NLĐ như thế nào?
1. Giải quyết chế độ ốm đau, thai sản khi công ty nợ bảo hiểm
Theo Khoản 1 Mục III Công văn 1880/BHXH-CSXH, khi công ty nợ đóng BHXH thì chế độ ốm đau, chế độ thai sản sẽ được cơ quan BHXH giải quyết dựa trên thời gian thực đóng BHXH đã được xác nhận.
Đối với trường hợp sinh con, nhận con nuôi, mang thai hộ, nếu NLĐ đã đóng đủ 6 tháng (hoặc 3 tháng với trường hợp thai yếu, không tính thời gian chưa đóng) vào quỹ ốm đau, thai sản thì vẫn được giải quyết chế độ thai sản tại thời điểm sinh con, nhận con.
Mức hưởng tính theo lương của thời gian thực đóng, nếu sau đó công ty đóng bù làm thay đổi mức hưởng thì BHXH sẽ chi trả bổ sung.
Tham khảo thêm:
>> 6 chính sách hưởng chế độ thai sản BHXH mới nhất;
>> Cách tính tiền thai sản bảo hiểm xã hội khi sinh.
2. Giải quyết lương hưu khi công ty nợ đóng BHXH
Tương tự chế độ ốm đau và chế độ thai sản, khi công ty nợ đóng BHXH thì lương hưu của NLĐ được giải quyết dựa trên thời gian thực đóng bảo hiểm xã hội. Cụ thể quy định tại Khoản 2 Mục III Công văn 1880/BHXH-CSXH như sau:
➧ Thời gian thực đóng từ đủ 20 năm trở lên (chưa tính thời gian công ty nợ đóng BHXH):
- Được hưởng lương hưu khi đủ tuổi;
- Mức hưởng tính theo thời gian và số tiền đã đóng;
- Khi công ty đóng bù, BHXH sẽ điều chỉnh và chi trả thêm phần chênh lệch đối với thời gian đã hưởng lương lưu.
➧ Thời gian thực đóng từ đủ 10 năm đến dưới 20 năm (chưa tính thời gian công ty nợ đóng BHXH):
- Có thể đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu;
- Sau khi công ty đóng bù, BHXH sẽ điều chỉnh và chi trả bổ sung phần chênh lệch đối với thời gian đã giải quyết lương hưu trước đó.
Lưu ý: Số tiền BHXH tự nguyện đã đóng không được hoàn trả.
Tham khảo thêm:
>> Điều kiện hưởng chế độ hưu trí;
>> Lịch chi trả lương hưu;
>> Hướng dẫn chuyển từ BHXH bắt buộc sang BHXH tự nguyện.
3. Giải quyết BHXH 1 lần khi doanh nghiệp nợ BHXH
Căn cứ theo Khoản 72 Điều 1 Quyết định 505/QĐ-BHXH (sửa đổi Khoản 3 Điều 46 Quyết định 595/QĐ-BHXH) quy định trường hợp công ty chưa đóng đủ BHXH thì xác nhận sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH.
Theo đó, việc giải quyết chế độ BHXH 1 lần khi công nợ đóng BHXH như sau:
- Tiền BHXH 1 lần được tính theo thời gian thực đóng;
- Khi công ty đóng bù, cơ quan BHXH sẽ tính lại mức hưởng và chi trả phần chênh lệch cho người lao động.
Lưu ý:
Từ ngày 01/07/2025, người đã đóng BHXH đủ 20 năm hoặc đóng đủ 15 năm sẽ không được rút BHXH một lần, trừ các trường hợp đặc biệt như:
- Ra nước ngoài định cư;
- Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH;
- Mắc các bệnh hiểm nghèo;
- Suy giảm khả năng lao động từ 81% hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;
- Người tham gia BHXH trước ngày 01/07/2025, trong vòng 12 tháng ngưng đóng BHXH không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện, đồng thời không đủ 20 năm đóng BHXH.
Tham khảo thêm:
>> Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần và thủ tục rút BHXH;
>> Đóng bảo hiểm xã hội 20 năm có được rút BHXH 1 lần không;
>> Bảng tính tiền nhận bảo hiểm xã hội một lần 2025.
4. Giải quyết chế độ tử tuất khi doanh nghiệp nợ tiền BHXH
Theo Khoản 3 Mục III Công văn 1880/BHXH-CSXH, nếu doanh nghiệp chưa đóng đủ BHXH thì chế độ tử tuất được giải quyết dựa trên thời gian thực đóng (không tính thời gian chưa đóng).
➧ Trợ cấp mai táng: Áp dụng khi NLĐ có thời gian thực đóng BHXH bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên hoặc tổng thời gian BHXH từ đủ 60 tháng trở lên.
➧ Trợ cấp tuất hàng tháng:
Áp dụng khi NLĐ có từ đủ 15 năm BHXH bắt buộc và có thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng mà không chọn hưởng trợ cấp tuất 1 lần.
➧ Trợ cấp tuất 1 lần:
Căn cứ Điều 88 Luật BHXH 2024, các trường hợp được giải quyết hưởng trợ cấp tuất 1 lần được quy định như sau:
- Đối tượng áp dụng:
- Người đang tham gia BHXH hoặc bảo lưu thời gian đóng;
- Người đang hưởng/tạm dừng hưởng lương hưu;
- Người đang hưởng/tạm dừng hưởng trợ cấp TNLĐ, BNN hàng tháng đã nghỉ việc.
- Các trường hợp được nhận trợ cấp tuất 1 lần:
- Không đủ 15 năm đóng BHXH;
- Đủ 15 năm đóng BHXH, đang hưởng/tạm dừng hưởng lương hưu hoặc chết do TNLĐ - BNN nhưng không có thân nhân thuộc diện hưởng tuất hàng tháng;
- Có thân nhân thuộc diện hưởng tuất hàng tháng nhưng họ muốn nhận tuất một lần;
- Không có thân nhân hợp pháp thì tuất một lần thực hiện theo pháp luật về thừa kế.
Lưu ý:
- Đối với trợ cấp tuất 1 lần: Nếu khoản BHXH công ty nợ đóng được đóng bù và NLĐ đề nghị tính trợ cấp tuất 1 lần cho thời gian đóng bổ sung thì cơ quan BHXH giải quyết như sau:
- Cộng thời gian đã được giải quyết trước đó với thời gian đóng bổ sung để xác định lại mức hưởng mới tại thời điểm giải quyết sau;
- Trừ đi phần đã chi trả trước và chi trả phần chênh lệch bổ sung cho NLĐ.
- Đối với trợ cấp tuất hàng tháng: Không giải quyết đối với trường hợp NLĐ có tổng thời gian đóng BHXH bắt buộc đủ 15 năm trở lên nhưng thời gian thực đóng chưa đủ 15 năm và có thân nhân đủ điều kiện đề nghị nhận trợ cấp tuất hàng tháng.
>> Tham khảo thêm: Quy định chế độ tử tuất BHXH.
Các câu hỏi liên quan đến quyền lợi NLĐ khi công ty nợ tiền bảo hiểm xã hội
1. Công ty nợ bảo hiểm xã hội có chốt sổ được không?
Công ty có nghĩa vụ phải đóng đầy đủ BHXH (bao gồm cả tiền nợ và tiền lãi) và chốt sổ BHXH cho người lao động. Nếu công ty không chốt sổ BHXH thì NLĐ có thể kê khai mẫu D02-TS và nộp cho cơ quan BHXH, cơ quan BHXH sẽ chốt sổ BHXH cho NLĐ.
>> Xem chi tiết: Công ty nợ bảo hiểm xã hội thì phải làm sao.
2. Công ty nợ bảo hiểm xã hội có được hưởng thai sản không?
Khi công ty nợ đóng BHXH, NLĐ vẫn được hưởng thai sản dựa trên thời gian thực đóng BHXH. Nếu sau đó công ty đóng bù làm thay đổi mức hưởng thì BHXH sẽ chi trả bổ sung.
Trường hợp sinh con, nhận con nuôi, mang thai hộ, nếu NLĐ đã đóng đủ 6 tháng (hoặc 3 tháng với trường hợp thai yếu, không tính thời gian chưa đóng) vào quỹ ốm đau, thai sản thì vẫn được giải quyết tại thời điểm sinh con, nhận con.
>> Xem chi tiết: BHXH giải quyết chế độ ốm đau, thai sản khi công ty nợ bảo hiểm.
3. Công ty nợ bảo hiểm xã hội rút BHXH 1 lần được không?
- NLĐ được rút tiền BHXH 1 lần tính theo thời gian thực đóng. Khi công ty đóng bù, cơ quan BHXH sẽ tính lại mức hưởng và chi trả phần chênh lệch cho NLĐ;
- Người đã đóng BHXH đủ 20 năm hoặc đóng đủ 15 năm từ ngày 01/07/2025 thì sẽ không được rút BHXH 1 lần (ngoại trừ các trường hợp đặc biệt).
>> Tham khảo thêm: Các trường hợp đặc biệt được rút BHXH 1 lần.
4. Công ty phá sản nợ tiền bảo hiểm muốn hưởng chế độ thai sản cần làm gì?
Nếu đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản, bạn nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm nơi bạn đã đóng BHXH trước khi sinh con. Cơ quan BHXH giải quyết dựa trên thời gian thực đóng BHXH, nếu sau đó công ty đóng bù làm thay đổi mức hưởng thì BHXH sẽ chi trả bổ sung.
>> Tham khảo thêm: Hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm thai sản.
5. Làm sao biết công ty nợ BHXH?
Bạn có thể tra cứu doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội online theo 2 cách sau:
- Cách 1: Tra cứu qua ứng dụng VssID;
- Cách 2: Tra cứu qua Cổng thông tin điện tử BHXH.
>> Tham khảo thêm: 2 cách tra cứu quá trình đóng bảo hiểm xã hội online.
6. Công ty nợ bảo hiểm thì người lao động có thể tự đóng bảo hiểm không?
Khi công ty nợ BHXH thì công ty phải có nghĩa vụ phải đóng đầy đủ BHXH (bao gồm tiền nợ và tiền lãi) và chốt sổ BHXH cho NLĐ.
Người lao động không thể đồng thời tham gia BHXH tự nguyện khi còn hợp đồng lao động với công ty. Chỉ khi người lao động đã nghỉ việc tại doanh nghiệp, thì người lao động mới có thể tự đóng bảo hiểm theo diện BHXH tự nguyện.
>> Tham khảo thêm: Hướng dẫn chuyển từ BHXH bắt buộc sang BHXH tự nguyện.
Gọi cho chúng tôi theo số 0901 042 555 (Miền Bắc) - 0939 356 866 (Miền Trung) - 0902 602 345 (Miền Nam) để được hỗ trợ.